Koophandel als de (bevriende) notaris hielpen loyaal mee de papieren in orde te brengen.
Hoe consciëntieus en betrouwbaar Dutch Oakum Works was blijkt wel uit het feit dat El-Al
ook in kwetsbare tijden tot het eind van de negentiger jaren een goede klant is gebleven. Dat
de fabriek door de Israëlische geheime dienst scherp in de gaten gehouden werd was,
hoewel volkomen vanzelfsprekend, slechts bij een beperkte groep insiders bekend en bleef
voor de buitenwereld verder onopgemerkt.
Een andere kwestie was dat maandelijks goederen moesten worden geprepareerd voor
export naar het Griekse deel van Cyprus, waarvan het andere deel door Turkije was bezet.
De Turken onder de medewerkers dachten daar dus anders over waardoor soms verhitte dis
cussies ontstonden.
Ook een onvolledig ingevuld exportdocument zorgde eens voor een hilarische situatie. Bij
aankomst van een containerlading pijpenhennep in de haven van Johannesburg wordt de
Zuid-Afrikaanse commissieagent van Dutch Oakum Works, Mr. M. Korb onmiddellijk gear
resteerd. De reden hiervan is gelegen in het feit dat op de documenten de productnaam niet
juist omschreven is: In plaats van hackled hemp fibres (gehekelde hennepvezels) staat er
slechts hemp (hennep), waarbij ijverige douanebeambten ervan uitgingen dat hier sprake
moest zijn van een wel heel openlijke transactie met drugs Na tussenkomst van de
Nederlandse ambassade en een ambtshalve correctie van de documenten wordt de arme man
uit zijn benarde positie bevrijd.
De gebroeders Cor en Maarten Bijl leiden het bedrijf enerzijds conservatief en met strakke
teugels, anderzijds noodzaakt de omvang van de onderneming tot vroege modemismen: Al
in het midden van de jaren vijftig wordt in samenspraak met de vakbonden een officiële
ondernemingsraad ingesteld inclusief reglementen en jaarlijkse raadsverkiezingen. De jaar
lijks temgkerende loonrondes, (zestiger jaren) waarbij loonsverhogingen van 10 tot 15%
geen uitzondering waren, leiden (zoals overigens ook bij vele andere ondernemingen) tot
een haat-liefde-verhouding tussen directie en personeel. De groeiende onkosten, waarvan de
loonkosten het grootste deel uitmaakten, konden onmogelijk in de verkoopprijzen worden
doorberekend, met name buiten Europa waar toentertijd nauwelijks inflatie bestond. De
winsten liepen temg, de spanningen op.
Na een ziekbed van enkele maanden overlijdt Cor Bijl op 56-jarige leeftijd vrij plotseling in
de avond van 9 oktober 1967. Diezelfde avond breekt er even na tien uur, een grote brand
uit in de fabriek. Het Rotterdams Dagblad meldt:
"Enkele minuten nadat het personeel de brandweer had gewaarschuwd, was deze ter
plaatse aanwezig. De brand in de kantine, die aan de zijde van de Westerkade is gelegen, en
in de aangrenzende katoenzolder, was men spoedig meester. Het vuur had zich echter naar
de tweede etage uitgebreid, waar balen katoen lagen opgeslagen. Enkele minuten voor half
twaalf begon de brandweer met het openhakken van de deur, die in de voorgevel op de
tweede etage zit. Nadat deze kapot was geslagen wakkerde het vuur aan en ontstond een
gevaarlijke situatie. Op twee plaatsen sloeg de brand door het dak. Ongeveer 45
brandweerlieden waren in de weer om het vuur zo spoedig mogelijk meester te worden. De
bluswerkzaamheden stonden onder leiding van commandant De Jager. Mr. M.J. Blok, de
157
