Niet zelden wordt Maarten in het holst van de nacht uit bed gebeld met vragen over vezel
lengtes, kleur of treksterktes. En als het antwoord niet helemaal duidelijk is, belt de vragen
steller een etmaal later onaangekondigd op van Schiphol om daar even opgehaald te worden
voor zulke gevoelige kwesties is de telefoon toch eigenlijk maar lastig: je moet het zien,
voelen én vooral ruiken!
Wanneer Lankhorst Touwfabrieken in Sneek haar teerderij sluit, blijft Breeuwwerk als laat
ste Europese fabriek over waar touwwerk uit natuurlijke vezels wordt geïmpregneerd met
houtteer ("Stockholmer teer") of minerale teersoorten. Breeuwwerk gaat zo regelmatig par
tijen behandelen voor Lankhorst en later ook voor Portugese en Belgische touwproducen-
ten. Met Lankhorst bestaat overigens nog een raakvlak: ook zij beschikken over een poets-
lappenfabriek (Boso B.V.) De samenwerking is op een zeker moment zo innig, dat er tussen
de directies serieuze besprekingen plaatsvinden over een mogelijke fusie of overname van
Breeuwwerk door Lankhorst. Lankhorst heeft eerder de gezonde delen overgenomen van de
gefailleerde Verto (Verenigde Touwfabrieken in Maassluis) waarmee het tot één van de
grootste touwfabrieken van Europa werd, met eigen sisalplantages in Tanzania en een
staalkabelfabriek op het terrein van de Hoogovens in IJmuiden. Maar uiteindelijk blijft het
bij oriënterende gesprekken: In een later stadium valt in Sneek de beslissing om volledig
over te stappen op de productie van synthetische vezels. Bovendien is men bang voor de
mogelijke gevolgen van toekomstige milieuwetgeving voor de Schiedamse fabriek.
Na de Tweede Wereldoorlog trekken veel pasgehuwden en jonge gezinnen weg uit
Schiedam en omgeving, waar woningnood heerst, naar moderne groeigemeenten zoals
Spijkenisse en Hoogvliet. In die tijd ontstaat zo het begrip woon-werkverkeer. Maar nog
geen kleine generatie later keren veel van die forensen toch weer terug naar de "echte" stad,
waar de romantiek ontdekt wordt van het wonen in oude monumenten, bij voorkeur op een
kade in de nabijheid van een aantrekkelijke dynamische havensfeer. Er is voor de stads
besturen veel aan gelegen de woonfunctie van de oude binnensteden aantrekkelijk te maken,
om zo nieuwe inwoners de stadsgrenzen binnen te lokken.
Gelijktijdig gebeurt er ook heel wat in het Schiedamse stadsindustriegebied dat ruwweg
begrensd wordt door de Lange Nieuwstraat, Hoofdstraat, Nieuwe Haven, Nieuwe
Maasstraat en Stadhouderslaan. Chocoladefabriek Baronie verruilt de Warande voor een
nieuwe vestiging in Rotterdam. Zeepfabriek Vinolia, gevestigd in het hoge witgepleisterde
bouwsel op de hoek Nieuwe Haven/Schoolstraat (waarin nu een veilinghuis is gehuisvest)
gaat op in Lever's Zeepmaatschappij in Vlaardingen. Valdelis, producent van FreshUp after
shave (met de zijden zacht doserende depper) verdampt naast het politiebureau aan de Lange
Nieuwstraat. Suikerwerkfabriek DoVo (Door ons Vieren opgericht) en aannemingsbedrijf
Kuypers sluiten hun deuren aan de Westerkade en Verffabriek Veveo verhuist van de
Willemskade naar de 's Gravelandsepolder, Drogerij Jan Heilker van de Hoofdstraat naar de
Gustoweg en Machinefabriek Van Rooijen van de Lange Nieuwstraat naar Rotterdam. De
wasserijen van Nico Nijman (het latere Neproma) van de Stadhouderslaan en Nieuwe Haven
naar één nieuwbouwcomplex aan de 's Gravelandseweg (meer dan tien jaar ligt het
"Nepromaterrein" aan de Nieuwe Haven braak wegens een geval van ernstige bodemveron
treiniging).
Hei- en aannemingsbedrijf J.K. Simon sluit zijn poorten aan de Lange Nieuwstraat, evenals
162
