SCHEEPSHELLINGEN LANGS DE NIEUWE MAAS
Ser Louis
De rivier de Merwe (pas veel later de Maas en nog weer later de Nieuwe Maas genoemd, in
dit artikel houden we het bij de laatste naam) was bij het ontstaan van Schiedam al een
belangrijk vaarwater, namelijk voor de haringvissers die via deze rivier toegang tot de zee
hadden. Ook later was de Nieuwe Maas van grote betekenis voor de stad, namelijk voor de
schepen die graan en steenkool aanvoerden
voor de honderden mouterijen die Schiedam
vanaf het einde van de zeventiende eeuw bin
nen de stadswallen had. Er ontstond echter een
probleem toen de steeds groter wordende
schepen meer en meer last kregen van de
verzanding van de riviermond en vanuit
Schiedam tenslotte alleen via een grote
omweg de zee konden bereiken en andersom.
Dat veranderde pas aan het eind van in de 19e
eeuw toen de Nieuwe Maas een korte en open
verbinding met de zee kreeg na de doorgraving
van de Maas bij Hoek van Holland, een initi
atief van Pieter Caland 1826-1902), die overi
gens een oud plan uit 1731 van Nicolaas
Samuelsz.Cruqius nieuw leven inblies.
Vóór de uitvoering van Calands plan was er door Schiedammers echter al een belangrijke
sprong gemaakt naar beter gebruik van de mogelijkheden die de rivier bood. We schrijven
dan 1835 en het ging slecht met de belangrijkste tak van broodwinning voor de vele arbei
ders in de moutwijnindustrie van Schiedam.
De Nijverheid
De redding kwam toen scheepswerf De Nijverheid werd opgericht en gevestigd op een ter
rein, direct aan de Nieuwe Maas gelegen, in die tijd bekend als Galgoord. Het was een ini
tiatief van de kort daarvoor opgerichte Schiedamse
Scheepsreederij waarin enige honderden Schiedammers
geld hadden gestoken door daarvan één of meer aandelen te
kopen.
Jan Loopuyt
De belangrijkste mannen van de nieuwe onderneming waren
de burgemeester van Schiedam Jan Loopuyt (1761-1846) als
president en Hendrik Willem Roelants (1796-1880) als
uitvoerend directeur. De Nijverheid bouwde in de jaren 1836
tot en met 1875 gemiddeld meer dan één schip per jaar. Het
eerste was een fregat van ruim 800 ton dat de toepasselijke
50
Pieter Caland (1826-1902)
