Ji
Die vestiging in Schiedam ging overigens niet van een leien dakje. De gemeenteraad van
Schiedam vonden het bod van Smulders voor de grondprijs van 1,50 gulden per m2 veel te
laag met uitzondering van raadslid M.C.M. de Groot. Die verwachtte gunstige gevolgen
voor Schiedam, hoewel ook hij de prijs laag vond. Hij wees de raad op afnemende werk
loosheid, loonsverbetering voor de arbeiders met gunstig gevolg voor de middenstand,
hogere rijksuitkering voor de stad en opleving "van de algemene geest hier ter stede, een
opwekking die verheffend zal werken". De Groot won het pleit en in juli 1905 werd de
scheepswerf A.F. Smulders (later de N.V. Werf Gusto v/h A.F. Smulders, kortweg Gusto)
geopend. Bood het aanvankelijk alleen arbeiders van buiten de stad werk, langzamerhand
nam het bedrijf steeds meer arbeiders uit Schiedam in dienst die, niet onbelangrijk, ook
huisvesting kregen. Van de huidige woonwijk de Gorzen, ligt de oorsprong voor een belan
grijk deel bij de Gusto.
Eind jaren twintig van de vorige eeuw begon echter een crisis die de gehele westerse wereld
trof. Gusto overleefde en verwierf daarna
wereldfaam, mede dankzij de plek waar het
bedrijf gevestigd was, met de bouw van
speciale vaartuigen zoals tinbaggermolens,
grote hopperzuigers en, na de Tweede
Wereldoorlog - inmiddels deel uitmakend
van de Industriële Handelscombinatie
(IHC) - zeewaardige booreilanden, werkei-
landen en speciale, computergestuurde
schepen met meerdere schroeven die schi
jnbaar moeiteloos op dezelfde plek op zee
stil konden liggen zonder ankers te
gebruiken. De sluiting van de werf in 1978
als gevolg van slechte economische omstandigheden, was daarom een grote slag voor de
arbeiders en Schiedam. Gelukkig is er van het bedrijf dat eertijds zoveel Schiedammers en
anderen van werk voorzag, een gelijknamig ingenieursbureau overgebleven dat, veel min
der zichtbaar maar nog steeds vanuit Schiedam, belangrijke opdrachten van over de gehele
wereld krijgt. De oorsprong hiervan ligt ook aan de Nieuwe Maas!
Van Kui Van de Ree A
Overigens lag er nóg een bedrijf aan de Nieuwe M$as. De ondernemers Van Kul Van de
Ree hadden in 1918 vergunning gekregen om op de plaats waar nu de Merwehaven in
Rotterdam ligt (oorspronkelijk Schiedams gebied) een scheepswerf onder de naam De
Maasdijk te vestigen. Het bedrijf bouwde een drietal schepen voor Van Nievelt
Goudriaan, compleet met de voortstuwingsinstallaties. Maar het duurde niet lang, in 1922
ging het failliet. /f^J.
De Nieuwe Waterweg 4
Verder naar de monding van de Nieuwe Maas, komen we bij scheepswerf "De Nieuwe
Waterweg". Dit bedrijf startte in 1914, in het beginjaar van de Eerste Wereldoorlog, op ini
tiatief van de "Fumess Scheepvaart Maatschappij" uit Rotterdam. Het was aanvankelijk een
stevige concurrent van de aan de overzijde van de Nieuwe Maas gelegen Rotterdamsche
Een tinbaggermolen bij de Gusto gebouwd
53
