En met regelmaat zijn rekeningen te vinden van schilderswerkzaamheden, herstelwerkzaam
heden en groot onderhoud. Het laatste door Slavenburg en Scheurkogel in 1917 voor
ƒ128,77. 22>
In 1905 werd een opzichter aangesteld in de persoon van mejuffrouw J. Gazan, waarschijn
lijk vanwege het feit dat De Groot door zijn vele werkzaamheden elders niet meer het vol
ledige overzicht over 'Samenwerking' kon houden. Gazan was secretaris van het Dames-
Comité tegen armoede. Zij deed voor de vennootschap de administratie en hield de balans
bij. Waarschijnlijk als bijverdienste trouwens, want uit bewaard gebleven betalingsbewijzen
blijkt, dat de vergoeding per jaar ongeveer Hfl. 30,= bedroeg.23) Uit de stukken wordt niet
helemaal duidelijk, of ze wellicht meer is geweest dan een 'eenvoudig' opzichter. Op een
taxatierapport van Slavenburg en Scheurkogel uit 1919 wordt ze aangeduid met "Direktr:
der Woningmaatschappy "Samenwerking"Dat ze die functie officieel vervulde, lijkt nau
welijks aannemelijk. Hoogstens was ze waarnemend directeur naast Van der Schalk, want
noch uit de schaarse notulen van bestuurs- en ledenvergaderingen, noch uit enig ander stuk
blijkt dat Gazan werkelijk directeur was.24)
De tijden waren veranderd. Met de komst van August Smulders en diens scheepswerf naar
Schiedam in 1905 was de behoefte aan arbeiderswoningen alleen maar groter geworden.
De Groot had in december 1902 al bij de leden en het bestuur van 'Samenwerking' aan
gedrongen op de bouw van woningen. 25) De werf Gusto van Smulders zou immers veel
arbeiders van buiten aantrekken. De Groot had in zijn functie als raadslid altijd gepleit voor
de vestiging van de werf. Die zou immers op het kwijnend ondernemersklimaat een gunstige
werking kunnen uitoefenen. Inmiddels was ook de Woningwet tot stand gekomen en was in
Schiedam de 'Vereeniging Volkshuisvesting' opgericht. En met het oog op juist die vereni
ging werd in 1905 meer dan eens de wenselijkheid besproken tot opheffing of liquidatie van
'Samenwerking' over te gaan. Zelfs overname door 'Volkshuisvesting' werd geopperd. Beide
verenigingen beoogden immers het zelfde doel. Maar 'Volkshuisvesting' berustte volgens De
Groot op mooiere grondslagen, omdat de gehele winst de verbetering van volkshuisvesting
ten goede zou komen.26)
In 1907 was De Groot voornemens zijn directeursfunctie neer te leggen. Hij had veel werk
omhanden en was bovendien van mening dat het geen zin had om twee verenigingen met
hetzelfde doel naast elkaar te laten bestaan. Tenslotte was De Groot teleurgesteld: "Samen
werking heeft nooit aan de verwachting beantwoord, die spreker zich ervan gesteld had,
omdat de huurders nooit veel blijk van belangstelling of medewerking toonden voor het doel
waardoor uitbreiding achterwege bleef En juist uitbreiding was hard nodig. De Groot
werd op dat moment nog van zijn voornemen afgebracht. Per 1 april 1909 nam hij echter toch
zijn ontslag. J.M. van der Schalk nam de functie van directeur over.27)
22) GAS, 'Samenwerking', Inv.nr. 3.
23) GAS, 'Samenwerking', notulen bestuurs- en ledenvergadering 7-3-1905. Verder GAS, N.V. Wo
ningmaatschappij 'Samenwerking', Inv.nr. 3.
24) GAS, 'Samenwerking', Inv.nr. 3.
25) GAS, 'Samenwerking', notulen bestuurs- en ledenvergadering 12-12-1902.
26) GAS, 'Samenwerking', notulen bestuurs- en ledenvergadering 7-3-1905 en 21-11-1905.
27) GAS, 'Samenwerking'; notulen bestuurs- en ledenvergadering 10-12-1907 en 19-03-1909.
160
