kon deze school ook gratis zijn. De inwoning
heeft geduurd tot 1879 toen de Latijnse School
op het Oude Kerkhof als gymnasium werd
voortgezet. Want krachtens een nieuwe wet zou
oude Latijnse School het recht verliezen voor
de universiteit op te leiden. Dit zou worden
overgenomen door het gymnasium met een
veel breder programma. Na hevige discussies,
in en buiten de Raad, wist burgemeester
RJ. van Dijk van Matenesse het voorstel tot
oprichting er door te krijgen. Want zou men
voor nog geen tien leerlingen wel al die kosten
maken?
De HBS in de beginjaren
De school begint in met 21 leerlingen in
1869. In het cursusjaar 1869/'70 waren dat
er 36: zevenentwintig in de eerste, acht in de
tweede en één in de derde klasse. De laatste
werd echter al spoedig wegens 'onvoegzaam'
gedrag verwijderd. Men had ook nog twaalf
toehoorders van bepaalde lessen. In 1870 al
werd besloten de cursus vijfjarig te maken
(oorspronkelijk was deze driejarig). In 1878 kwam voor de hoogste twee klassen een splitsing
in 'handelsonderwijs' (met o.a. meer talen) en in meer 'wetenschappelijk' (=gewoon)
onderwijs. Vier jaar eerder had de Raad een soortgelijk voorstel verworpen. Overigens werd
in 1895 deze splitsing weer ongedaan gemaakt. In 1883 verwierp de Raad een belangrijk
voorstel van de directeur der HBS en de Commissie van Toezicht: het toelaten van meisjes.
Maar de HBS leraar Koch liet zich een jaar later niet ontmoedigen. Hij vroeg persoonlijk
aan de Raad toestemming om zijn dochter toe te laten. Nu lukte het wel, met één stem
meerderheid de Raad te overtuigen. In het nieuwe cursusjaar slaagden zes meisjes voor het
toelatingsexamen. In 1889 slaagde van deze groep mejuffrouw P.H. Loncq als eerste voor
haar eindexamen.
Leraren aan de HBS in 1874
J. Steynis Gz.
Directeur, Wis-, Natuur-, Werktuigkunde en Kosmographie
Dr. N.M. Kam
Wiskunde en Kosmographie
Ir. C.A. Scheltema
Wiskunde,
J. van der Bruijn
Wiskunde Technologie en Rechtlijnig Tekenen
Dr. P.A. Bozon
Scheikunde, Natuurlijke Historie en Warenkennis
A.E.J. Holweda
Geschiedenis en Aardrijkskunde
Mr. B.C.J. Loder
Staatshuishoudkunde, Statistiek en Staatsinrichting
W.L. Combé
Nederlandse en Engelse Taal- en Letterkunde
C.F. Koch
Franse en Hoogduitse Taal- en Letterkunde
J.C. Mensing
Boekhouden en Handelsrekenen
G. Gips Az.
Handtekenen
J. Tuinenburg
Gymnastiek
J. Steynis Gzn
De eerste directeur van de HBS was J.
Steynis. Gzn. (Afbeelding uit: "Tachtig jaar
HBS - 1869-1949 pag. 17).
22
