Adriana Broekman weduwe Comelis Tuijlen begint haar samenwoning met de wezen op hoeve
nummer 86 te Willemsoord. Niet met alle zes. Het zijn allemaal jongens en om Adriana wat
vrouwelijke hulp in de huishouding te verschaffen wordt er ene Jannetje de Visser uit Dordrecht
in huis gedaan. Voor haar moet wijken de hiervoor al genoemde wees Hermanus Jurgens. Hij
wordt ondergebracht bij een Haagse huisverzorger waar weeskinderen uit alle hoeken van het
land wonen. Uit Amersfoort, Dokkum, Utrecht en Den Haag plus... een pas tweejarig jongetje
dat de curieuze naam Wiliem der Nederlanden draagt.
Het verblijf van die laatste in de kolonie wordt bekostigd door iemand .die deszelfs ware naam
niet kan noemenen die zijn brieven daarom ondertekent met de onwennige handtekening
'P. NederlanderDe ook na honderdtachtig jaar nog springlevende vermoedens zijn dat dat
jongetje een van de bastaarden is van kroonprins Willem, de latere koning Willem II. Met als
moeder een ouderloze jonge Duitse die op een slot in Limburg woont en die toen haar zoontje
geboren werd dertien jaar oud was. Tsja, zo komt er bijzonder volk op de kolonie.
Van de vijf weesjongens die bij de ongeveer 57-jarige weduwe Tuijlen blijven, is Jan Grebe met
zijn zestien jaar de oudste. Na twee jaar kolonie heeft hij er genoeg van en gaat hij er vandoor.
Dat heet in het Maatschappij-jargon 'deserteren' en is een 'misdrijf' waarop een zware straf
staat. Maar Jan Grebe keert na twee maanden ziek temg en voor er van enige straf sprake kan
zijn overlijdt hij ten huize van zijn pleegmoeder. Daarna vult de Stadsarmenkamer zijn plaats
op met een andere wees en zo gaat het tientallen jaren lang. Als een wees overlijdt of groot
genoeg is om de gewone maatschappij in te gaan, vult de Stadsarmenkamer de opengevallen
plaatsen in en zo zullen er steeds nieuwe Schiedamse weeskinderen een aantal jaren in de
kolonie doorbrengen.
Van de eerste vijf wezen zijn er twee die na hun gewone schooltijd een hogere opleiding
126
De gaarkeuken. Afbeelding afkomstig uit het Archief Maatschappij van Weldadigheid, Frederiksoord.
Nederlander
