Marye Heynen
De strafprocessen tegen Marye Heynen markeren het begin van de zestiende-eeuwse Schie-
damse heksenvervolgingen. Deze vrouw ondervindt als eerste dat na 1550 in Schiedam de
overheid fanatieker optreedt tegen toverij. Heksen worden niet meer gezien als ongevaarlijke
toverkollen. Voordat ze het weet is Marye verwikkeld in de waanzin van de heksenhysterie.
Heeft ze aangevoeld dat het religieuze en politieke klimaat aan het veranderen is? En heeft
zij de ernst van de situatie ingezien?
De geboortedatum van Heynen is niet bekend. Haar naam wordt in 1541 voor het eerst in de
bronnen genoemd, en wel in de Schiedamse strafrollen. Zij moet dan een jonge vrouw zijn.
Dit betekent dat Marye omstreeks 1520 is geboren.
De beschuldiging van toverij is voor de burgemeester en de schepenen voldoende reden om
haar op te pakken en gevangen te zetten. Bij gebrek aan bewijs wordt Marye vrijgesproken.
Waarschijnlijk gaat ze gewoon door met haar leven van vóór de arrestatie. Marye Heynen
155
IJzeren voet- en handboeien. Het grote M-vormige model hierboven is voor de voeten, het kleine model
voor de handen. Dit onderscheid ontbreekt bij de exemplaren met kettingen, zoals hieronder afgebeeld.
Deze zware boeien beperken heel erg de bewegingsvrijheid van de gevangenen. Ze zijn niet gedateerd.
Hierdoor is niet met zekerheid te zeggen dat de boeien ook voor de gearresteerde heksen zijn gebruikt.
