L!DUiNA[£tyERLANOEN NAAR DE H £UChARI5TIE BELOOND
LIDUINA EN MARYE. HEILIGE EN HEKS
Het Stedelijk Museum Schiedam Op Locatie organiseert in 2009 een tentoonstelling over twee
mysterieuze Schiedamse vrouwen: de heilige Liduina (1380-1433) en de heks Marye Heynen
(circa 1520-1556). Dankzij hen onderscheidt Schiedam zich van andere steden, zowel in positieve
als in negatieve zin. De expositie Liduina en Marye. Heilige en Heks is een onderdeel van het
projectDe Groten van Schiedamdat ir
2009 'sterke vrouwen' als thema heeft.
Liduina is een jonge, vrome vrouw die
in 1395 tijdens het schaatsen ongelukkig
ten val komt. Het resultaat is een gebro
ken rib die niet meer geneest. Liduina
lijdt tijdens haar ziekbed veel pijn en
kan nauwelijks eten en drinken. Toch
blijft deze bijzondere vrouw nog 38
jaar leven. Dankzij dit wonder geloven
de Schiedammers dat Liduina heilig is.
Bijna 600 jaar later is de stad nog steeds
trots op haar heilige.
In 1541 beschuldigt de baljuw van
Schiedam Marye Heynen van toverij.
Dit proces eindigt in een vrijspraak. In
1556 wordt zij opnieuw opgepakt voor
dit misdrijf. Nu staan de kerk en staat
minder tolerant tegenover vermeende
heksen; de beul dwingt een bekentenis
af. Vervolgens wordt het vonnis geveld
en sterft Marye als heks op de brand
stapel. Deze en andere heksenproces
sen bezorgen Schiedam een tijd lang
een slechte naam.
De tentoonstelling begint met een glo
baal overzicht van het religieuze leven
in Schiedam tussen 1400 en 1600. Ver
volgens krijgt de bezoeker een beeld
van de levens van Liduina en Marye,
en hoe de vrouwen zich hebben ont-
wikkeld tot religieuze tegennolen 0p de potloodtekening 'St. Liduina 's verlangen naar de H. Eucha-
ristievan Sjef Schmiermann uit 1933 ligt Liduina op bed. Ze heeft
Van de getoonde voorwerpen is het m z& hezocht door een engd Tij_
wierookvat uit de tijd van Liduina een dem jlaar iangdurige ziekte nuttigt Liduina weinig voedsel. Volgens
absoluut topstuk. De glissen (voorlo- de overleVering eet ze aan het einde van haar leven alleen nog maar
pers van de moderne schaatsen) ver- de heilige hostie.
tellen iets over Liduina als jonge, on
bezorgde vrouw. De tekeningen van Sjef Schmiermann uit 1933 illustreren belangrijke spirituele
momenten uit haar latere leven. De prenten van Johannes Aarts tonen de keerzijde van zware
devotie: het sinistere leven van heksen en de heksensabbat. De zestiende-eeuwse, aardewerken
kannen en potten halen Marye voor de geest terwijl zij haar toverdrankjes brouwt. Terwijl de
boeien een beeld geven van het gevangenisleven.
