EXPOSITIE "DE KELDERFLES" IN MUSEUM OUD-OVERSCHIE
Robert van Ee John van den Berg
"De kelderfles
Op zaterdag 27 september 2008 om 16.00 uur werd de ex
positie "De Kelderfles" in het Museum Oud-Overschie ge
opend. Deze tentoonstelling belicht een uniek stukje vader
landse geschiedenis rond het bewaren en het transport van
jenevers in de bekende hoekige kelderfles. Door succesvolle
export en bijzondere vormgeving worden kelderflessen
over de gehele wereld aangetroffen en zijn ze een verza
melobject geworden. Oorspronkelijk werd de vaderlandse
jenever vanaf de distilleerderij naar de afnemer vooral in
vaten en aardewerk kruiken vervoerd. In de 19de eeuw
wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van de kelder
fles, een vierkante fles die oorspronkelijk nog met de mond
werd geblazen. Later werd deze op industriële wijze ver
vaardigd. Deze flessen worden nu nog vaak terug gevon
den in de landen waarop de Nederlandse jeneverindustrie
zich richtte, o.a. Midden Afrika en het huidige Indonesië.
De tentoonstelling wil een overzicht bieden van de diverse
vormen en varianten van de kelderfles.
Bijzonder is, dat jeneverflessen in aanzienlijke hoeveelheden in vele landen terug werden ge
vonden. Want vanaf de 17de eeuw werden ze voor de export gemaakt, afgevuld en over de ge
hele wereld verscheept. Het is vooral deze
enorme export die zo in het oog springt
en die zo'n grote vlucht heeft genomen.
Gelegen op een in meerdere opzichten
strategisch punt, (aan de Maas en dicht
bij de zee), groeide Schiedam uit tot een
belangrijk centrum van productie en lo
gistiek. Schiedam kon de leidende rol van
Weesp overnemen vanwege de goedkope
arbeidskrachten maar ook wegens vele
leegstaande loodsen als gevolg van de
teruglopen vis(haring)vangst. Omstreeks
1650 telde Schiedam 12 distilleerderijen,
in 1775 waren het er al 120 en aan het eind
van de 19de eeuw was het aantal opgelo
pen tot meer dan 400 en velen zijn er rijk
van geworden. Overal in de wereld leerde
men naast medicinale drank, jenever ook
kennen als een smaakvolle alcoholische Drie kelderflessen die werden gevonden in Opobo
versnapering. Het gezegde "Schnapps uit in de ^'gerdelta, in de buur, van Port Harcour,. Ze
0 i_ 1-, werden in de jaren tachtig van de vorige eeuw onder
Schiedam werd een kwaliteitsmerk en 6
een plamboom aangetroffen en meegenomen naar
Schiedam gold als goede jenever. Nederland. (Foto: Rober, van Ee)
178
Ovcndrine Dorpsstraat 136-13Ï
3043 CA Rotterdam Oersclm
Tentoonstelling
Een uniek stukje vaderlandse
industriële geschiedenis meteen
succesvol export-verleden.
27 september 2008 t/tn
11 januari 2009
