Burgemeester en Wethouders een voorstel werd ingediend tot invoering van een tapverbod voor
sterke drank op zaterdag en zondag. De vergunninghouders zegden hun medewerking toe bij
het tegengaan van drankmisbruik.25'
De Afdeling Schiedam van de Nederlands Christelijke Geheel Onthouders Vereniging werd in
1891 opgericht door dominee C.L. van de Broek. De eerste samenkomst werd gehouden in het
gebouw van de Vereeniging tot Bevordering van de Godsdienstige Belangen der Nederlands
Hervormde Kerken. De commissaris van politie werd ingeschakeld om toezicht te houden op
eventuele rellen. Er gebeurde echter niets.
De NCGOV was een zeer bloeiende afdeling. De zaterdagavondbijeenkomsten werden druk
bezocht. Al snel traden zakkendragers, arbeiders in de branderij en politieagenten toe. De
NCGOV kreeg grote steun van burgemeester Dr. M.A. Brants. Hij bezocht bijeenkomsten
en leidde bidstonden. Ook de secretaris van de gemeente Schiedam Mr. V. Sickenga steunde
de vereniging.26'Wanneer er bij de kerkenraad een aanvraag kwam voor een collecte van de
NCGOV, dan werd deze vraag zonder gemor opgevolgd. Dit is typisch, omdat er toch veel
gemeenteleden aan de alcoholindustrie waren verbonden.
Uit de NCGOV ontstonden allerlei onderafdelingen: bezoek-commissie, de commissie voor
Geschriftverspreiding, de Zangvereeniging Maranatha, de Zusterkring, de Bidstond. Bij de
Zusterkring ..brengt men op zaterdagavond in een alcoholvrije omgeving door.er werd
koffie en thee geschonken. De plaats voor al deze ontmoetingen was een lege graanzolder van
een branderij! Later, in 1907, had men een eigen gebouw. Dit was de voormalige kroeg 'De
BruinviscK in de Kerkstraat. Het gebouw was open op feestdagen, lotingsdagen, tijdens de
kermis, verjaardagen van de koningin en op nationale feestdagen. Ook werden er kerstvieringen
gehouden waarbij gezinnen aanwezig waren 'waar de droeve gevolgen van het alcoholisme
werden ondervonden'.27'
Van het NCGOV is een kleine ledenlijst bewaard gebleven: Mevr. J. Sickenga-Meyering
(voorzitster naaikrans Zusterkring), Prof. Dr. J.W. Pont en Mevr. Pont, Dominee en Mevr.
Duyvendak, Dominee E.B. Couvée, Dominee J. de Zeeuw, A. van Dijk (ouderling der Hervormde
Gemeente), Mejuffrouw A. v.d. Vlies, Dhr. A. Scheurkogel, Mejuffrouw C. Kruizinga, Dhr.
J.F. Soeters (vertegenwoordiger van het Gorzenkwartier), Dhr. Vervoort (meesterknecht in een
branderij), J. Hille (penningmeester die jarenlang aan de alcoholindustrie verbonden was) en
Dhr. J. Elderkamp (een wakkere strijder, meesterknecht branderij). Het blijkt dus, dat ook in de
alcoholindustrie mensen te vinden waren die tegen drankmisbruik streden.
Het NCGOV was een stuk minder radicaal dan de N. V. Men keek op een ietwat objectievere
manier naar het drankgebruik in Schiedam. Dit blijkt ook uit de woorden van Dominee
Duyvendak, nadat een vrouw hem heeft gewaarschuwd voor de hel in Schiedam: Ik heb in
Schiedam heusch niet meer van de hel ontmoet dan op andere plaatsen en dat ik meer dan eens
ook iets van de heerlijkheid van de hemel heb ervaren.'". Hij relativeert vervolgens: Zeker, ik
heb ook in onze stad verwoestingen van het alcoholisme gezien in menig leven en in menig
huisgezin; maar ik geloof niet, dat die verwoestingen groter en omvangrijker zijn als op
ander plaatsen. Deze die in de branderijen werkt, gebruikt geregeld alcohol, maar dit hoort nu
eenmaal bij de voorrechten van de alcoholbereiders. Alleen een zeer nauwkeurig onderzoek en
allerlei statistische gegevens zouden in deze tot een bepaalde conclusie kunnen leiden."2*1
De derde organisatie voor drankbestrijding was de Plaatselijke Keuze. Deze organisatie vond
haar oorsprong in Connecticut (Verenigde Staten). Daar heette ze Local Option. Connecticut
51
Scyedam jrg. 35 no. 2
