woning en het reinigen van de
ramen typisch vrouwenwerk.
Wanneer een woning meer
dan een verdieping heeft of
hele hoge ramen is het lappen
van de ruiten voor de dienst
meid met haar lange rokken
een hele uitdaging. Het ge
bruik van een ladder ligt voor
de hand, overigens wel met
gevaar voor eigen leven.
Cecil Saint-Laurent vertelt
in zijn boek dat in Nederland
aan het einde van de acht
tiende eeuw de dienstmeiden
bij werkzaamheden op een
ladder, zoals het schoon
maken van de ramen, een
(onder)broek gaan dragen
om jongens te ontmoedigen
naar hen te kijken.' Helaas
wordt de bron niet vermeld.
Voorbijgangers zouden wel
eens (on)aangenaam kunnen
worden verrast door een on
verwachte en ongepaste ont
hulling van vrouwelijke inti
miteiten.
Het gebruik van de ramen-
spuit maakt de perikelen op
een ladder en de discussie
over wel of geen onderbroek
voor vrouwen overbodig. Hoe
je al niet in een verhandeling
over schoonmaken van rui
ten op ondergoed terecht kan
komen. Bij deze is een klein
vraagstukje uit de historische collectie opgelost.
Twee van de vier spuiten zijn aangekocht in 1916 en 1918. De overige twee exemplaren
zijn volgens de administratie afkomstig van Gemeentewerken Schiedam (1938)Dit is een
interessant gegeven, want dat houdt in dat zij destijds in gebruik waren bij panden die in ge
meentelijk bezit waren. Het is heel goed mogelijk dat deze twee spuiten bij de oude inboedel
van het Sint Jacobs Gasthuis (thans museum) hoorden en gebruikt werden om de ramen van
dit monumentale pand schoon te maken.
1 Saint-Laurent, C., The history of Ladies Underwear, London 1968, biz. 116.
Hierboven: Foto van twee van de in totaal vier ramenspuiten uit de
collectie van het Stedelijk Museum Schiedam. (Foto: Stedelijk Mu
seum Schiedam). Op de pagina hiernaast: prent van Amsterdamse
vrouwen die de ramen wassen, 19de eeuw. (Originele prent ajkom-
stig uit de collectie Dirk-Jan List).
167
Scyedam jrg. 35 no. 5
