ALTAARRESTANTEN EN 'T LAM IN DE GROTE KERK
Ruud Poels
In 1947 werd bij het uitgraven van de vloer
van de Grote of Sint Janskerk, in het koor
en in het Waaggebouw (de voormalige
Jeruzalemkapel) een groot aantal zandstenen
fragmenten gevonden, o.a. afkomstig
van verdwenen altaren. Zij dateren uit de
middeleeuwen en zijn mogelijk het resultaat
van de beeldenstorm aan het begin van de 80-
jarige oorlog, maar zij kunnen ook eerder bij
verbouwingen of na de brand van 1428 daar
is nog een tijd overwogen ze te verkopen,
waarbij de opbrengst voor de restauratie van
de kerk zou worden gebruikt.
Dit is gelukkig niet doorgegaan. In de
tweede helft van 1999 is de gelegenheid
geboden alle brokstukken, die gewoon in
een hoek waren gestort, op de zolder van
het museum te inventariseren, te sorteren, te
fotograferen en in dozen op te bergen. Toen
was het mogelijk meer inzicht te krijgen in
de waarde, en die leek
interessant genoeg.
(In het jaar 2009 werd
de bijzondere waarde
bevestigd na onderzoek
van de brokstukken en
de steensoorten door
Sjef Henderickx en
Jeroen ter Brugge.)
In een publicatie ter
gelegenheid van het
100-jarig bestaan
van het museum is er
aandacht aan besteed en
weer kon een klein deel
worden geëxposeerd.
terecht gekomen zijn. Jarenlang hebben deze
brokstukken op de zolder van het Stedelijk
Museum aan de Hoogstraat gelegen. Een klein
deel werd kort geëxposeerd tijdens een door
de Historische Vereniging georganiseerde
tentoonstelling in december 1980. Toen het
museum er in de negentiger jaren van de 20ste
eeuw vanaf wilde en ze werden aangeboden
aan de Hervormde Gemeente Schiedam
Daarna werd
het museum, het
kerkbestuur en de
Vereniging Vrienden van de Grote Kerk
de suggestie gedaan deze middeleeuwse
restanten een plaats te geven in de Grote
kerk, met de mooiste exemplaren goed
in het zicht. Uiteindelijk heeft dit mede
geresulteerd in de overdracht van de
brokstukken aan de Hervormde Gemeente
Schiedam. Daarop heeft het kerkbestuur aan
de Schiedamse kunstenaar Sjef Henderickx
de opdracht gegeven tot het vervaardigen
van een kunstwerk waarin de brokstukken,
of een deel ervan, verwerkt moesten worden,
de vernietiging.
52
Een deel van de middeleeuwse altaarbrokken uit
de Grote of St. Janskerk. (Foto R. W. Poels, au
gustus 1999).
Scyedam jrg. 36 nr. 2
