Burgemeester van Dijk van Mathenesse liet
niet na te wijzen op de perspectieven, die
vooral de vereeniging met Mathenesse voor
Schiedam zou bieden, in het bijzonder in
verband met de voltooiing van den Nieuwen
Waterweg: de doorgraving van den Hoek van
Holland.
Aan een rede van burgemeester van Dijk
van Mathenesse is het volgende ontleend:
"Door Mathenesse is de verbinding tot stand
te brengen van den Hollandschen spoorweg
met de Maas vooral van belang, wanneer bij
het voltooid zijn van de doorgraving van den
Hoek van Holland, een nieuwe Maasmond
zal zijn ontstaan en de verbeterde waterwegen
naar zee voor een nieuw aan te leggen haven
van Schiedam, de schoonste uitzichten kan
openen. Geheel Mathenesse toon waar
het grenst aan de Maas, is door diep water
bespoeld zonder de minste belemmering; als
door de natuur aangewezen, is het de plaats
waar de handel kan worden uitgebreid. Bij
het bestuur van Oud- en Nieuw-Mathenesse
bestonden reeds sedert eenigen tijd de
plannen tot het aanleggen van groote werken
op den zoo uitmuntend geschikte bodem, -
de ontwerpen en teekeningen werden aan de
regeering en het hooger bestuur medegedeeld
en daar met goedkeuring ontvangen. Die
plannen bestaan hoofdzakelijk in een aanleg
van een bazaltkade langs de Maas, een brede
haven met spoorverbindingen naar het station
van den Hollandschen Spoorweg, een sluis
door den Schiedamschen Zeedijk en een
verbindingskanaal tot in de Schie met verdere
daarmede in verband staande werken.
Bij den tegenwoordigen toestand van
Nederland, terwijl door voortdurenden
aanbouw en het aanleggen van spoorwegen,
zooveel grond aan den landbouw wordt
onttrokken, valt het niet te ontkennen, dat
die overigens belangrijke bron van betalen
alleen niet toereikend is voor de steeds
toenemende bevolking: fabriekswezen kan
niet wedijveren met onze vooral Duitsche
naburen, waar in den regel de arbeidsloonen
zooveel lager zijn. Als bij uitzondering is
ons vaderland bestemd voor handel dezen
te ontwikkelen, uit te breiden en daarbij van
gunstige ligging en gesteldheden gebruik
te maken, is voorzeker niet misplaatst in
Nederland, den mond van Midden Europa, in
Nederland met zijn koloniën, zijn aanzienlijke
handelsvloot en alom geeerde vlag.
Welnu, breidt Schiedam zich Oostwaarts uit:
Rotterdam dat in Westelijke richting reeds
Delfshaven is genaderd, kan dit een en ander
de oorsprong zijn van een samenvoeging
dier gemeenten: voor een centraal punt voor
den handel: kan deze alzoo zijn welvaart
meer en meer verspreiden en is dit geen
Schiedamsche, geen Zuid-Hollandsche
maar een Nederlandsch belang. Ofschoon
zoo vaak geneigd om nieuwe denkbeelden,
luchtkastelen, utopien of hersenschimmen
te noemen, kan men daarentegen wijzen
op het ontstaan van zooveel groote steden
in betrekkelijk korten tijd. De kern bestaat
- Schiedam mag geacht worden te zijn
de stapelplaats van den graanhandel, den
gisthandel, en dien in gedistilleerd, door zijn
ligging kan het dien ook van den veehandel
worden in een trans-atlantische stoomvaart,
door den nieuwen Maasmond mogelijk
geworden, kan hare gunstige gevolgen ook
over onze haven verspreiden. Heeft Engeland
zijn Londen, Amerika zijn New York: onder
meer anderen bestaat Hamburg met zijn
uitgebreiden handel, zonder deel uit te maken
van eenig rijk, als een vrije stad; zou dan
Nederland op de meest gunstige plaat, aan
de voornaamste rivier, door samenvoeging
van de elkander steeds naderende gemeente
Rotterdam met Delfshaven en Schiedam,
niet kunnen verrijzen een wereldstad aan den
Maas?
Vroegere eeuwen bij oneindig minder vertier,
met veel geringer hulpmiddelen hebben
groote werken opgeleverd, die wij nog
dagelijks bewonderen: zou dan thans nu de
noodzakelijkheid daartoe hoe langer hoe meer
gaat blijken, niet iets groots kunnen worden
gewrocht?"
Reeds onmiddellijk ondervond de burgemees-
55
Scyedam jrg. 36 nr. 2
