praktijkwerkzaamheden doen. We komen
hun namen tegen bij veel beroepsgerelateerde
organisaties zoals: de bloedtransfusiedienst,
de tuberculosebestrijding, de vele EHBO-
cursussen, het Rode Kruis, sportkeuringen
en bij de kruisorganisaties. In maart 1928
start de ledenwerving voor het Rooms-
Katholieke Wit-Gele-Kruis, een organisatie
voor kraamhulp en wijkverpleging. In de
Nieuwe Schiedamsche Courant van 10
maart 1928 worden hoofddoel en reglement
van de nieuwe organisatie, die de wijk- en
kraamverpleging per 1 mei 1928 van de
zusters Dominicanessen gaat overnemen,
beschreven. In hetzelfde jaar, op 4 mei, houdt
het Groene Kruis afdeling Kethel in De
Vergulde Valk haar eerste jaarvergadering.
De afdeling Schiedam van het Groene Kruis
belegt op 17 juni 1930 in Musis Sacrum haar
eerste ledenvergadering. Laatstgenoemde
kruisvereniging sticht vervolgens een
Fonds voorzorg Ziekenhuisverpleging en
Operatiekosten, dat in korte tijd naar meer
dan 6.000 leden groeit. De crisisjaren doen
hun invloed op de volksgezondheid gelden.
Werkloosheid en armoede leiden tot lichte
ondervoeding bij de schoolkinderen zodat
bijvoeding voor vele kinderen gewenst wordt
geacht. Dat blijkt uit onderzoek, uitgevoerd
door de controlerend geneesheer van de
Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon.
Geruime tijd wordt gedurende vijf dagen in
de week op de openbare en rooms-katholieke
scholen extra voedsel verstrekt aan ongeveer
800 kinderen.2
Vreedzaam samenleven
De vrede is vaak moeilijk te bewaren.
Internationaal niet, soms ook plaatselijk
niet! Bij een burenconflict in het Nieuwsticht
bijvoorbeeld. In het tijdschrift Scyedam
van oktober 1994 schrijft de heer W.G.
Kerssemeijer: Klaas Verheijen kreeg
eens een keer ruzie met een man uit de
Bakkerstraat. Het was een erg driftig
mannetje die plotseling zijn mes trok en Klaas
in zijn hals stak. Nadat men op de EHBO
post het bloeden zoveel mogelijk gestelpt
had, toog men naar Dr. Ormel. "Nou man
zei de dokter, als de steek één centimeter
meer naar rechts was geplaatst dan had je
niet meer geleefd.".
Gedurende de crisisjaren zijn het niet alleen
burenruzies of economische problemen die
Schiedam bezighouden. De ontwikkelingen
in nazi-Duitsland waar Adolf Hitler in
1933 aan het bewind is gekomen baren
allengs meer zorg. Nederland voert een
neutraliteitspolitiek. Dat neemt niet weg
dat Gusto mijnenvegers bouwt en op de
werf Wilton-Fijenoord (WF) in 1936 de
kruiser De Ruyter door H.M. Koningin
Wilhelmina in dienst wordt gesteld. Een
bijzonderheid aan boord van deze kruiser is
een katapultinstallatie en twee Fokkers C.XI-
waterverkenningsvliegtuigen.
Tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog
zijn vliegtuigen een belangrijke rol gaan
spelen in de oorlogsvoering. Sindsdien
ontwikkelt de luchtvaart zich snel. Zo
volgt eind 1934 heel Nederland gespannen
de befaamde internationale luchtrace naar
Australië waaraan de KLM met toestel De
Uiver deelneemt en als winnaar uit de bus
komt. De vooruitgang in de luchtvaart heeft
een positieve, maar ook een negatieve kant.
De toenemende dreiging van oorlogsgeweld
vanuit de lucht noopt, vanwege de
herbewapening in Duitsland, tot het nemen
van voorzorgsmaatregelen. In april 1936
wordt de Wet op de Luchtbescherming van
kracht. De uitvoering van de wet ligt bij
de gemeenten. Daarbij is zelfbescherming
door de burgerij het sleutelwoord. Dat
betekent voor Schiedam in de jaren na de
afkondiging onder meer het vormen van een
Luchtbeschermingsdienst. Extra inspanning
voor de artsen bij de gewenste vergroting
van het aantal EHBO-ers.
Eerste hulp
Dat de inspanningen van artsen en
EHBO-cursisten en de uitgebreidere
ziekenhuisvoorzieningen voor een woon-
61
Scyedam jrg. 36 nr. 2
