„Levend Begraven".
„PANDORA.""
Groote Prijsvermindering
Maar de geschiedenis van het Pandora-
theater - nu beter bekend als de Monopole
- begint eigenlijk eerder. Er was altijd al
bedrijvigheid. Toen er in de negentiende
eeuw, op de plaats van het theater, een
mouterij was gevestigd. Of waar later de
degelpersen van boekdrukkerij Hulsman hun
rondjes draaiden. De Hoogstraat in Schiedam
leefde. Leven - zeker op momenten dat de
zolder bij wijze van vergaderlokaal werd
gebruikt door de in Schiedam snel wortelende
SDAP. Het 'Rode Pakhuis' heette het toen.
In de volksmond tenminste. Want bij de niet-
werkende klasse - die van de bazen - leefde
nog de ijdele hoop dat sociaal-democratie
een overwaaiend fenomeen zou zijn. Niets
bleek minder waar. De SDAP verliet de
bovenlokalen om zich vervolgens definitief
in het pluche te vestigen.
Langzaam veranderden de tijden. Hulsman
sloot. Ook het veilinghuis dat na Hulsman
zijn intrek had genomen in het pand op de
hoek van de Hoogstraat met de Appelmarkt,
moest op den duur wijken. Nederland
veranderde. Schiedam veranderde mee - zij
het schoorvoetend. De achturendag werd
ingevoerd. De werkweek telde voortaan
maximaal 45 uur en de vrije zaterdagmiddag
was ineens een feit. Maar er veranderde
meer. Er was een ander gevoel. De Eerste
Wereldoorlog had Nederland als door
een wonder gepasseerd. Er waren wel
tekorten geweest. Die waren in Schiedam
onder andere in de bouwnijverheid te
merken. Maar de oorlog had Nederland
links laten liggen en nadien normaliseerde
het sociaal en economisch verkeer in rap
tempo. De negentiende eeuw kon definitief
worden bijgezet in de catacomben van de
geschiedenis. Was er iets om te vergeten?
Misschien was het niet eens gebeurd.
De arbeider trok al op zaterdagmiddag zijn
zondagse pak aan en ging - eventueel met
zijn gezin - de stad in. Alleen aan de pet was
voor de oppervlakkige beschouwer nog het
verschil met de burgerij te zien. Nieuw leven
bracht nieuwe dingen. Zoals de vinding van
de in Rotterdam gestrande Poolse emigrant
Abraham Tuschinsky. Eigenlijk was het
niet eens echt een vinding. Maar de door
Tuschinsky ingerichtebioscooptheatersdeden
het goed. Ze gaven het volk voor weinig geld
een idee van luxe, dat zijn weerga niet kende.
Ook daar was rood pluche en fonkelde het
koper door de elektrische verlichting. Even
kon iedereen rijk zijn.
Het succes van Tuschinsky's formule
verbreidde zich - onder aanvankelijke
protesten - snel over Nederland. En ook
Schiedam bleef niet onberoerd. Zo kwam
het dat in januari 1921 de oprichting bekend
werd gemaakt van de Maatschappij tot
Exploitatie van Lichtbeeldkunst. De directeur
ervan, Dettmeyer, heeft het voornemen om
de leegstaande panden op de hoek van de
Hoogstraat met de Appelmarkt te slopen en
er een heus Bioscoop-Theater te bouwen.
De panden zijn al aangekocht. Met de sloop
wordt halverwege januari begonnen.
Mat het oog op de algemeen» malaise
van de ent ée's.
Vanaf Vrijdag 2 Dec. »,s. Schitte
rend programma met hethooldnummer
Fox Film in 7 Acten, met WILLIAM
FARNUM in da hoofdrol, een pracht
film, die zich afspeelt in het Noord-
Westen van Amerika.
Voorts; „HET LEK'! Mutt en
JeiT tructeekening. jniJUSAL en
„Hoe „Zwart Schiedam" er
'^Winters uitziet".
Eigpen opname „Pandora". ,,Sirius"-film.
Zaterdag 2 uur Matinet.
St. Nlcolaaa «p de Mm.
De kinderen ontvangen een v.r-
rasslng. 2125 30
Scyedam jrg. 37 nr. 1
5
