De oorlog had echter ook pijnlijk duidelijk
gemaakt dat de verdedigingswerken zoals
die in de stelling waren opgenomen hopeloos
verouderd waren, vooral door de mogelijk
heid vliegtuigen bij de oorlogvoering in te
zetten. De stelling verloor daardoor aan be
tekenis, maar de militaire status ervan bleef
tot 1963 gehandhaafd.
In 1996 werd de Stelling van Amsterdam
door UNESCO op haar lijst van werelder
fgoed geplaatst: "as it is an exceptional
example of an extensive integrated defence
system of the modem period which has
survived intact and well conserved since it
was created in the later 19th century. It is
also notable for the unique way in which the
Dutch genius for hydraulic engineering has
been incorporated into the defences of the
nation's capital city"?) Alle onderdelen van
de stelling in Noord-Holland zijn beschermd
als rijks- of provinciaal monument.
De uitvoering van sluizen met een militaire
functie
Voor het inunderen van de linie waren de
sluizen hét belangrijkste element. Door bij
een sluis het water in te laten werd land on
der water gezet. De waterhoogte moest pre
cies voldoende zijn om verder trekken van
de vijand te verhinderen. Daartoe moest de
waterhoogte zodanig zijn dat wegen en slo
ten onzichtbaar waren, maar het water moest
ook niet zo hoog staan dat het bevaarbaar
werd. Voor het inunderen werd wel gebruik
gemaakt van speciaal daartoe gebouwde
sluizen, de zogenaamde inundatiesluizen,
maar ook van bestaande sluizen.
Bij bestaande sluizen met puntdeuren, zoals
hier het geval is, moeten om deze geschikt te
maken voor het inunderen van het achterlig
gende gebied voorzieningen worden getrof-
Aanzicht van de sluis vanaf de zuidzijde, (foto: Rutger Polderman, 2011)
Scyedam jrg. 38 nr. 1
11
