KORTE GESCHIEDENIS VAN 'BOUWVEREENIGING EENDRACHT'
De Eendrachtstraat en de Gustostraat werden gebouwd door de 'Bouwvereeniging Eendracht'.
In 1913 besluit een aantal werknemers van der werf Gusto de taak van arbeiderswoningbouw ter
hand te nemen. Op 3 juni 1913 nemen 41 mensen deel aan de oprichtingsvergadering. Het aantal
leden steeg snel: op 31 mei 1914 wordt melding gemaakt van 95 leden. De vereniging kwam voort
uit werknemers van de Werf Gusto. Willem van Meurs, voorzitter, was metaaldraaier. Zijn collega
Aart Ligthart, tweede voorzitter, was koperslager. Secretaris, de Rotterdamse Willem Hendrik den
Ouden was ketelmaker. Aart Adrianus van Schelven, metaaldraaier, werd penningmeester. Antho-
nius Wilhelmus van Druten was metselaar van beroep en bestuurslid. De directie van de Gusto
zag deze arbeidersorganisatie in het begin van de twintigste eeuw weliswaar met enige reserve aan,
maar ondernam er geen stappen tegen.
De ontwerpen voor de Gustostraat en Een
drachtstraat werden gemaakt door de Rot
terdamse architect A.K. Kruithof. Op een
aangekocht stuk grond tussen de Maasdijk
en Van der Eist houthandel werd het bouw
plan gerealiseerd. Daarbij stond met name
een lage huurprijs voorop. De plannen wer
den met een begroting en een aanvraag om
een voorschot van 90% van de bouwsom,
aan het college toegezonden. De raad sput
terde echter tegen. Op 20 december 1913
ontving 'Eendracht' van het gemeentebe
stuur de tekeningen terug. De goedkoopste
woningen werden niet geschikt geacht.
Kruithof ging weer aan het werk en diende gewijzigde plannen in. Hierop ontving de vereniging
op 26 februari 1914 antwoord: er bestonden geen bezwaren tegen de bouwplannen.
Dat betekende nog niet dat direct met de bouw kon worden begonnen: er waren problemen met
particuliere bouwers en de Eerste Wereldoorlog brak uit. Gebrek aan materiaal en leveranciers
die zich niet aan hun afspraken hielden, leidden verschillende malen tot het opschuiven van de
geplande datum. Op 13 maart 1915 volgde uiteindelijk de openbare aanbesteding in het gebouw
'Odéon'. Aan Boele en Van Eesteren, aannemers te Alblasserdam, werd het werk uiteindelijk
gegund voor de somma van fl. 298.589,=. De bouw verloopt het eerste half jaar spoedig, maar
daarna krijgt 'Eendracht' weer moeilijkheden in de vorm van materiaalschaarste. Op 21 februari
1916 kan worden overgegaan tot de verhuur van de eerste 58 woningen en twee winkels. En op
8 mei konden alle woningen en winkels betrokken worden. Betrokkenzo stelt het bestuur
nadrukkelijk, want verhuurd waren ze reeds lang."
Het hele complex omvatte 184 woningen, die in huurprijs varieerden van fl. 2,55 tot fl. 3,15 per
week. Die prijzen bleken voor veel huurders een struikelblok, want al in 1916 was er sprake van
huurachterstanden, voornamelijk als gevolg van de stijgende werkloosheid. Ook het badhuis lukt
het niet kostendekkend te opereren. De tekorten lopen zo ver op dat de gemeente besluit, de ver
eniging financieel te ondersteunen en de tekorten van het badhuis over 1915 en 1916 te dekken.
Maar dat mag niet baten en in 1919 wordt door de gemeenteraad besloten het badhuis te sluiten.
Pas in 1922 wordt het weer in exploitatie genomen. Dat gebeurt door J. Troost. (WS)
