Goed georganiseerd
Het boek 'De Schiedamse bleekneusjes'' be
slaat drie periodes; de kinderuitzending voor
de oorlog, in de oorlog en die van na de oor
log. Dat Schiedamse kinderen naar het plat
teland werden gezonden om aan te sterken, is
niet zo bijzonder, stelt Caroline. In alle ste
den in Nederland gebeurde dat. Steden zoals
Gouda. Rotterdam, Amsterdam en Leeuwar
den hadden zelfs een eigen koloniehuis. De
uitzendingen daar waren net als in Schiedam
erg goed georganiseerd en het betrof relatief
veel kinderen. Het initiatief werd genomen
lust' bij Voorthuizen gebouwd, waar tussen
1907 en 1971 eerst 38 kinderen en later 45
kinderen per kolonie (groep) terecht konden.
De eerste jaren was er nog geen centrale ver
warming zodat de kinderen er alleen in de zo
mermaanden verbleven. Rond 1930 was het
huis het hele jaar rond bemand met kolonies
van Delftse en Schiedamse kindertjes. Werd
voor de oorlog gesproken over bleekneusjes;
na de oorlog kwam de term zenuwpeesjes
in zwang als omschrijving voor kinderen met
veelal psycho-sociale problemen die tijdelijk
elders rust en regelmaat nodig hadden.
door dames en heren uit de gegoede stand
van Schiedam. Zij trokken zich het lot aan
van bleke en ziekelijke arbeiderskindertjes.
Op indicatie van een schoolhoofd of arts
werd een kind geselecteerd op basis van een
medische keuring. Door collectes, donaties,
het organiseren van fancy fairs en zelfs to
neelstukken werd geld ingezameld voor de
kinderuitzendingen.
De eerste jaren gingen de kinderen naar
gezinnen in den lande, aan zee of op het plat
teland. In goede samenwerking met een or
ganisatie voor kinderuitzendingen in Delft is
vervolgens het koloniehuis 'Groot Dennen-
Alle namen
Bleekneusjes of zenuw
peesjes, alle namen van
de kinderen zijn bekend.
Alleen van de periode
1913 tot 1923 heeft Ca
roline geen gegevens
over de kinderen kun
nen terugvinden. Van de
andere jaargangen zijn
nu alle namen per groep
geregistreerd bij het
Gemeentearchief. Via de
beeldbank op de website
vind ik bijvoorbeeld via
het tabblad 'Uitgebreid
zoeken' totaal onver
wacht mijn (inmiddels
overleden) oom Hessel terug die breed glim
lachend in de lens kijkt. En in de studiezaal
kan men nagaan in welk jaar een broer, zus of
ouder is uitgezonden naar Groot Dennenlust.
Eén van de voordelen die voortvloeien uit het
monnikenwerk dat Caroline Nieuwendijk de
afgelopen jaren heeft verricht.
De uitgave De Schiedamse bleekneusjes,
kinderuitzending tussen 1900 en 197V van
circa 190 bladzijden verschijnt eind decem
ber in de Musis-reeks 'Schiedamse vertel
lingen'Prijs is 25 euro.
146
Scyedam jrg. 38 nr. 5
