Gevraaffft iet Mei een fatsoenlijke
^DIENSTBODE,
handmatig werd geproduceerd. De man achter de
toonbank, de zetbaas, droeg een lange kruideniersjas
en een zijden pet. Elke week, weer of geen weer ging
Jan Landheer met de fiets naar Maassluis om de
weekopbrengst op te halen. Lang heeft Landheer het
pakhuis en de winkel niet gehad. Het pakhuis werd
zes jaar later in 1917 al weer verkocht. De winkel
aan de Veerstraat verkocht hij in 1919 aan Christina
Bergwerff, die de nering voortzette. In datzelfde
jaar, 1919, zou hij ook de winkel in Schiedam aan
zijn zoon Bert overdoen.
Goede zaken
De winkel in Schiedam liep goed. Het pand aan
de Blauwesteeg werd te klein, dus werd het te huur
en/of te koop aangeboden. Jan Landheer huurt
vervolgens in 1902 het pand aan de Lange Haven
68. In datzelfde jaar vraagt hij voor dit pand een
Hinderwetvergunning aan voor: "Oprichting eener
inrichting tot het malen van koffie met behulp van
een gasmotor van VA paardenkracht in het pand
staande aan de Lange Haven no 68 kadaster sectie
C no 96. (Gemeentearchief Schiedam, toeg. 346
inv. 9675 nr. 225). In 1903 wordt hij eigenaar van
het pand. Dat de zaken goed gingen, blijkt wel uit
een melding in de Schiedamsche Courant van 23-
6-1902: "...de omzet van den engroshandel in tabak
enz. van J. Landheer Co gaf reden tot tevreden
heid". Die tevredenheid zou snel ondermijnd worden.
De winkel kreeg in 1907 een geduchte concurrent.
Op 22 januari van dat jaar opende op de Hoogstraat
58 Simon de Wit zijn deuren. Een paar jaar later
zou de concurrentie zelfs nog heviger worden. In
1914 vestigde P. de Gruijter op Hoogstraat 1 zijn
eerste filiaal. Later een tweede filiaal op Hoogstraat
nummer 155, hoek Korte Dam. Dat moet een gewel
dige tegenslag zijn geweest. Het is aannemelijk, dat
de klandizie sterk terugliep. Toch blijken de zaken
nog voldoende perspectief te hebben geboden. Want
in 1916 neemt Jan Landheer de firma W. van Riet
WZN "Het Roode Anker" over, opgericht in 1775
en gevestigd aan de Kruisstraat (kruising de Korte
Dam en de Hoogstraat), tegenwoordig Hoogstraat
liefst DAG91EID,
van goede getuigen voorzien. Zich aan te
melden bij J. LANDHEER, Hoogstraat 50.
182. Van Riet voerde een gelijksoortig assortiment
als Jan Landheer, met eigen tabak melanges zoals: De
Roode Anker (Schiedamsche Courant 21-02-1916).
Zoals een winkelier betaamt, deed Jan Landheer er
alles aan klanten aan zich te binden. Hiertoe sloot
hij in 1916 zelfs voor zijn klanten een verzekering
af bij de Hollandsche Algemene Verzekeringsbank:
de HAV Bank, opgericht in Schiedam in 1903. Zijn
rokers waren nu: .verzekerd tegen spoor- en tram
wegongelukken. De polis verzekert een uitkering
van fl.1000, - bij dood en geheele invaliditeit en
van fl.500, - bij gedeeltelijke invaliditeit..." (Schie
damsche Courant 25-11-1916). Iets, wat je je tegen-
Jan Landheer (1865-1940). (Foto: collectie Hugo
Landheer)
Scyedam jaargang 39 nr. 1
27
