?lBp
ètt'ei-tjifj
w 'v
eerde opmars in Duitsland, op 27 maart op transport
gezet naar Dreibergen."' Die plaats ligt zo'n 260
kilometer in Noordoostelijke richting ten opzichte
van Hamein. Vermoedelijk heeft de tocht deels met
de trein en deels te voet plaatsgevonden. Hij ontmoet
Wim Habets (een andere Nederlandse gevangene) in
de avond van 28 maart, volgens Habets "...op weg
van het station Isenbuttel-Gifhorn naar het kamp
in Wesendorf.".12' Habets heeft onze grootmoeder
brieven geschreven nadat hij weer in Nederland was
aangekomen. Habets: "Zoals ik reeds schreef leerde
ik Uw man kennen op de avond van 28 maart '45
op weg van het station Isenbütel-Gifhorn naar het
kamp in Wesendorf. Uw man was toen erg mager,
maar nog steeds gezond. Terwijl de verzorging en
hygiënische toestand zeer veel te wensen overliet.
Vanaf die dag heb ik mij zeer met Uw man geoc
cupeerd. Ikzelf ben nog erg jong (27 jaar) en vond
het heerlijk na lange jaren weer eens gesprekken te
kunnen voeren met een intellectueel persoon, iets
waaraan ik in de gegeven omstandigheden grote
Route van Hamein naar Lehrte en het station Isenbüttel-Gifhorn (per trein) en vervolgens te voet naar Wesendorf.
Van daaruit is een mogelijke looproute naar Fliegerhorst Salzwedel weergegeven, uitgaande van dagmarsaf-
standen van rond de 18 kilometer over het in 1945 bestaande secundaire wegennet, (bewerking op een foto uit
Google Earth)
11) Hamein werd op 7 april 1945 door de 30ste U.S. Infantry
Division "Old Hickory" (XIX U.S. Army Corps) veroverd. Dreibergen
moet worden gelezen als Justizvollzugsanstalt Bützow. Die
bevindt zich in het Ortsteil Dreibergen in het noordwesten van
de in de Landkreis Rostock (Mecklenburg-Vorpommern) gelegen
kleine stad Bützow. Het is historisch gezien één van de grotere
gevangenissen in Mecklenburg-Vorpommern. Van 1933 tot 1945
bevonden zich in het tuchthuis de strafgevangenis Dreibergen-
Bützow gemiddeld 900 gevangenen; in 1944 waren het er zelfs
3.000. Op 3 mei 1945 trok het Rode Leger Bützow binnen.
12) De afstand van Hamein naar Isenbuttel-Gifhorn is hemels
breed ongeveer 90 kilometer. Vanuit Hamein ging in de Tweede
Wereldoorlog een spoorlijn naar zowel Celle (het meest logische
uitgangspunt voor de verdere treinreis naar Bützow) als naar Isen
büttel-Gifhorn. De splitsing in deze lijnen lag in Lehrte, iets ten
oosten van Hannover. Het lijkt aannemelijk dat om welke reden
dan ook de treinreis niet naar Celle is gegaan, maar rechtstreeks
naar Isenbüttel-Gifhorn. Dat past in het beeld van chaos tijdens de
ineenstorting van Nazi-Duitsland.
58
Scyedam jaargang 39 nr. 2
