panden van de jassen worden langs de onderzijde verstevigd met een stijve tussenvoering van paarden haar, zodat zij wijd uitstaan. Vereenvoudiging van de mode Omstreeks 1770 worden de kleding van de vrouw en het silhouet eenvoudiger. De volgende japontypen ontstaan achtereenvolgens: robe a l'Anglaise (accent op het zitvlak), Levite (eenvoudige losse japon), robe a la Polonaise (rok in drie doffen opgenomen), Redin gote (jasvorm met knopen middenvoor) en de robe en Chemise (geïnspireerd op het hemd). Ook wordt de kleding burgerlijker: de grote muts, de volumi neuze halsdoek of fichu en het praktische schortje bewerkstelligen een bevallige S-lijn. Het rijglijfwordt vervangen door het slappere corset, en de panier door een kussen op het zitvlak: Cul de Paris. Wanneer de modieuze vrouw een robe en Chemise draagt lijkt het alsof zij in haar onderkleding - lees hemd staat. Zeer choquerend voor de oudere mensen in die tijd. Ook de kleding van de man wordt in deze tijd eenvoudiger: het silhouet wordt sluiker, het vest korter en de decoratie ingetogener. Empire stijl Dankzij de Franse Revolutie komt er een einde aan dit uiterlijk vertoon. De incroyables en modieuze merveil- leuses besteden veel tijd aan hun overdreven kleding die is geïnspireerd op de kleding uit de tijd van de oude Grieken en Romeinen. In de vrouwenkleding wordt een zekere mate van naaktheid gesuggereerd. Onder kleding wordt beperkt tot het absolutie minimum. Het gebrek aan losse (onder-)zakken bewerkstelligt de mode van de handtas of ridicule. Het silhouet wordt extreem smal en de kleur wit overheerst. En de strakke lange broeken van de man lijken meer op een moderne legging dan een pantalon. Onder Napoleon stabiliseert de mode zich tot draagbare kleding zonder extreme overdrijvingen. Kinderkleding Aan het einde van de achttiende eeuw laten de rijke Schiedammers zich vereeuwigen op pasteltekeningen, danwel portretten van bekende kunstenaars zoals H.J.A. Baur, P.F. de la Croix en R. Jelgerhuis. In de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam worden zeer fraaie exemplaren bewaard. Deze portretten werden snel gemaakt en moeten relatief goedkoop zijn geweest. Wel zijn zij moeilijk te conserveren. Wanneer je met je hand over de tekening wrijft, veeg je het kleurpigment er zo vanaf. Gelukkig werden al in de achttiende eeuw de geliefde pastelportretten achter glas ingelijst. De bijzondere kinderportretten uit de familie Pichot, in 1775 getekend door P.F. de la Croix, laten zien dat de rijke Schiedammers extreem 'fashion minded' waren. Op de kinderportretten is bovendien een uniek moment vastgelegd, in het Engels 'breeching' genoemd. Dit is het feestelijke moment waarop een jongetje van drie a vier jaar overgaat van het dragen van een rokje naar de eerste (knie)broek, want de moeder heeft op haar portret - getekend in hetzelfde jaar - een van haar kinderen op schoot. Aangezien de twee jongste kinderen jongetjes zijn is het geslacht van het kind in een eenvoudig wit jurkje duidelijk. Welke twee van de broers is afgebeeld is helaas niet bekend. Aannemelijk is toch het jongste kind. (Fotografie: RKÖ Den Haag) NASCHRIFT: de voorwerpen op de foto's komen uit de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam en zijn - met nog heel veel andere unieke objecten - tot en met 21 september a.s. gratis te bezichtigen in de Grote of Sint Janskerk van Schiedam. Scyedam jaargang 39 nr. 3 87

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Scyedam | 2013 | | pagina 15