de Rotterdamse elite en burgerij. Hij vestigde zijn
reputatie door een onderscheiding voor zijn ontwerp
voor het Groninger Stadhuis, waarvan de prijsvraag
stipuleerde dat het ontwerp in ieder geval een peristyle
met vrijstaande, dragende zuilen moest krijgen.4' Een
dergelijk element was een unicum in de Nederlandse
architectuur. Het feit dat Giudici in staat was tot een
aansprekend ontwerp te komen, waarin dit element
op een geschikte wijze werd ingevoegd, geeft aan
dat hij goed op de hoogte was van de classicistische
architectuurtheorie. Bij zijn reis vanuit Italië was hij
over Frankrijk gereisd. Dat wijst op een leerschool
in Frankrijk, op dat moment toonaangevend in de
architectuurtheorie. Met de prijs van Groningen
in zijn zak, was Giudici in Rotterdam niet verlegen
om werk. Bijzonder is dat hij als katholiek, in een
tijd dat dit nog echt wat uitmaakte, in aanmerking
kwam voor publieke bouwopdrachten. Dat waren
niet de minste opdrachten: naast de opdrachten van
Schiedamse regenten voor het Sint Jacobsgasthuis en
de Korenbeurs, werd hij in Rotterdam gevraagd een
ontwerp te leveren voor het stadhuis.5' Het kaliber
van deze bouwopgaven vroeg om een zeer deskundig
architect, die in staat was de pretenties van de
opdrachtgevers te vertalen in een goed ontwerp. De
invloed van Giudici op de architectuur in deze regio
kan moeilijk worden overschat. Zijn ontwerpen
sijpelden door in het werk van andere bouwbazen
en aannemers.
Een persoonlijke bekroning van zijn inzet volgde in
1786, toen Giudici werd benoemd als opzichter van
de gebouwen van de Admiraliteit op de Maas. Dat
laatste was echt uniek, want alle publieke ambten
en functies waren in principe voorbehouden aan
personen van de protestantse religie. In de jaren
tachtig van de achttiende eeuw werd deze achter
gestelde positie van de katholieken onderdeel van
het publieke debat. Onder invloed van de idealen
van de Franse Revolutie roerden zich de patriotten.
Zij richtten zich tegen de heersende oligarchie van
regentenfamilies en tegen de vanzelfsprekendheid,
waarmee hele maatschappelijke groepen (zoals
katholieke en Joden) werden achtergesteld. In deze
sfeer was het mogelijk dat een uitzonderlijk talent
als Giudici een positie kon bekleden, die voorheen
zou zijn vergeven aan een mindere vakgenoot met de
juiste religie en achtergrond.
De broers Nolet, politieke ambities
van een ondernemende familie
Dezelfde beperkingen waarmee Giudici zich zag
geconfronteerd (maar die hij op wonderbaarlijke wijze
overwon), golden voor de leden van de succesvolle
katholieke brandersfamilies in Schiedam, zoals de
familie Nolet. Door een goed zakelijk instinct rijk en
daardoor maatschappelijke vooraanstaand geworden,
groeide bij hen de behoefte om de laatste drempel te
Afb. 1. Het woonhuis met bijbehorende complexen
op de kadastrale minuut van 1811-1832. A. woon
huis; B. Bedrijfsgebouwen; C. Stal; D. Tuin. (www.
watwaswaar.nl)
(1934), p. 29-41 en J. Verheul, De architect Jan Giudici 1746-1819,
Rotterdam 1940.
4) T. von der Dunk, E. Röell, De eerste prij's. Twee eeuwen Stad
huis van Groningen, Amsterdam 2010.
5) Zie over deze bouwprojecten: G.H. Medema, Achter de fapade
van de Hollandse stad; het stedelijk bouwbedrijf in de achttiende
eeuw, Nijmegen 2011
97
Scyedam jaargang 39 nr. 3