'Met architectuur bepaalt men zijn
plaats'
De titel van deze paragraaf gaat zeker op voor de
broers Nolet en wellicht is de architectuur voor hen
wel een middel geweest om die plaats te verwerven.
Hun woonhuizen lieten er geen twijfel over bestaan
dat de familie een belangrijke machtsfactor was
geworden in de stad. De broers slaagden er na de
stichting van de Bataafse republiek in 1795 in om
daadwerkelijk politieke en bestuurlijke macht te
verwerven. Jacobus Nolet werd in 1795 al schout en
baljuw, het hoogste ambt in de stad. In 1796 verliet
hij dit ambt (en de stad) en werd vertegenwoordiger
in de Nationale Vergadering.'5' Cornelis Nolet
werd in 1804 wethouder in het stadsbestuur en in
1808 benoemd door koning Lodewijk Napoleon tot
burgemeester. Na zijn ongelukkig persoonlijk fail
lissement in 1811 werd hij alsnog vrederechter.'6'
Johannes Nolet krijgt ter onderscheidingen van
naamgenoten wel de toevoeging Maire. In 1813
nam hij plaats in het voorlopig bestuur van de stad
(na de nederlaag van Napoleon) en in 1816 werd hij
door koning Willem I als burgemeester benoemd.'7'
Zijn katholieke achtergrond was niet langer een
hindermacht.
De architectuur van de woonhuizen van de broers
Nolet past goed binnen de architecturale ontwik
keling in het Schiedamse (en Rotterdamse) rond
1800. De opbouw en geleding van de gevels van de
huizen van Cornelis en Johannes zijn gebaseerd op
het schema van de zijvleugels van het Jacobsgasthuis.
Deze gevelopzet bleef in Schiedam nog lang populair.
De pastorie van de Havenkerk aan de Hoogstraat
kreeg in 1844 nog een vergelijkbare opbouw rond
een centraal pronkrisaliet. Het huis van Jacobus was
in zijn soort meer uitzonderlijk. De opzet van de
pronkrisaliet van het huis aan de Noordvest, waarbij
het boven de entree gelegen venster is voorzien van
naar urnen afhangende guirlande, kreeg wel een
tegenhanger (navolger?)in de gevel van Dam 8.
Vergelijking leert echter dat - hoe fraai Dam 8 ook
is - het snijwerk in het huis van Jacobus nog rijker
en gedetailleerder is uitgevoerd. De woonhuizen van
de broers Nolet behoren daardoor tot de absolute
top van de woonhuisarchitectuur in onze stad en
Nederland. -4
Afb. 10. Detail entree Lange Haven 65. (Foto Auteur)
15) L. A. Abma, geschiedenis van de Schiedamse familie Nolet,
Oosterhout 1954, p. 87.
16) L. A. Abma, geschiedenis van de Schiedamse familie Nolet,
Oosterhout 1954, p. 104-105.
17) L. A. Abma, geschiedenis van de Schiedamse familie Nolet,
106
Oosterhout 1954, p. 135.
Scyedam jaargang 39 nr. 3
