eerd op de kade. De knik in de rooilijn werd geac
centueerd door de peristyle De dakruiter kreeg in
het uitgevoerde ontwerp een voornamere vorm, door
de toevoeging van een extra geleding en een rijkere
vormgeving met pilasters en zuilen.
De veranderingen hadden ook betrekking op de
opzet en grootte van de kerkzaak In de eerste
ontwerptekeningen is een gebouw te zien op
een volledig rechthoekige plattegrond onder een
hoofdkap. De kerkruimte heeft een breed midden
schip onder een tongewelf, met aan weerszijden twee
smallere zijbeuken voorzien van kruisgewelven. De
binnenruimte wordt geleed door de Ionische zuilen
en halfzuilen met een boogstelling. Het koor en de
bijbehorende nevenruimtes zijn in de grondvorm
van de plattegrond opgenomen. De naastgelegen
bijbelgang wordt hieraan aangebouwd en is gedekt
met een lessenaarsdak. Het gebouw heeft een
eenvoudig modulair geometrische opzet, waarbij het
middenschip tweemaal zo breed is als de zijbeuken.
Het gebouw is zeven traveeën diep, waarbij aan de
kerkzaal aan beide zijden zes vensters zijn voorzien.
In de laatste travee is het halfronde koor aanwezig
en twee nevenruimtes. Boven deze nevenruimtes
zijn balkons gepland, die uitkijken op het koor. Een
vergelijkbare opzet is bekend van de St.-Theresia
van Avilakerk in Den Haag, gebouwd in 1840 naar
ontwerp van Tieleman Franciscus Suys (1783-1861).
In de noordgevel, achter de altaren, zijn drie vensters
getekend, waarvan één direct achter het hoogaltaar.
De overige vensters kwamen uit op de balkons.
Bij de uiteindelijke uitvoering wordt het kerkgebouw
een stuk groter. Het hoofdgebouw blijft weliswaar
zeven traveeën of modulen diep, maar het koor werd
nu ondergebracht in een uitbouw onder een eigen
kap. De eigenlijke kerkzaal ontving zo aan beide
zijden licht door zeven vensters. De nevenruimtes
werden nu als aparte aanbouwen in de 'oksels' van
X
kerkzaal en koor gezet. Daarmee vervielen ook de
daar aanwezige balkons. De overige opzet van een
rond koor, de toepassing van Ionische zuilen en de
vorm van de gewelven en dergelijke bleven gehand
haafd. Ook het venster achter het hoogaltaar is
gehandhaafd en uitgevoerd.2,) Dit venster werd in
1844 dichtgezet, toen aan de achterzijde de pastorie
werd gebouwd. Dit verklaart ook de diverse verfraai
ingen die na 1844 werden uitgevoerd aan het hoog
altaar. Een prachtig altaarstuk in een monumentale
ombouw werd geplaatst.
Betekenis Havenkerk
Het kerkgebouw bleef na de oplevering in concept
goeddeels intact. De gevelarchitectuur van de Haven-
Adrianus Tollus, (niet uitgevoerd) ontwerp voor de platte
grond van de Sint Jan de Doper in Schiedam, 1818. In de
eerste ontwerptekeningen is een gebouw te zien op een
volledig rechthoekige plattegrond onder een hoofdkap.
(Nationaal Archief)
.r
v./.j
T-Vtrr
7»
a-.
Adrianus Tollus, doorsnede Sint Jan de Doper in Schiedam
met zicht op de altaarwand, 1818. Links en rechts van het
hoogaltaar zijn balkons aanwezig. De binnenruimte wordt
geleed door de Ionische zuilen en halfzuilen met een boog
stelling. (Nationaal Archief)
21) Dit venster is bij recent onderzoek aangetroffen.
Scyedam jaargang 41 nr. 1
15
