Het examencadeau van een schoolkind
Wim Snikkers
grenst aan de korte zijde
van het schoollokaal en bijna zeven meter waar het
grenst aan de lange zijde van het lokaal. De woning
heeft een gedeeltelijk bewoonbare zolder. De school
was ontworpen door de architect H. Feteris, in de
negentiende eeuw geen onbekende in de Schiedamse
bouwwereld. Wie de afmetingen van het schoolge-
bouwtje bekijkt, vraagt zich onwillekeurig af hoe al
die kinderen ondergebracht werden in dat ene lokaal
van 11 x 5,3 meter.
De school heeft tot 1873 bestaan. De laatste vijfjaar
als Schiedamse openbare school, omdat Schiedam
inmiddels was vergroot met de buurgemeente.
Daarna werd het vanaf 1875 tot 1884 de '3de
Gevonden in de 'één eurobak' van een
boekenkraam een boekje waar op de
harde kaft in gouden letters staat: "W.J.
van Zeggelen 'Het boerinnetje van voor
heen'". Deze titel zal u niets zeggen!
Maar er was iets bijgeplakt. Het boekje
was een cadeautje voor een braaf meis
je: Wilhelmina Rijkse, voor betoonde vlijt
en goed gedrag. En ter verdere aan
moediging, op het Examen gehouden
den 23sten April 1872. (Merkwaardig
dat rekenen en taal helemaal niet wer
den genoemd). Ondertekend door de
schoolcommissie: bekende Schiedam
se notabelen en de Hoofdonderwijzer
J.Wijma.
De gemeente Oud en Nieuw Mathenesse had
haar eerste (en enige) school aan de Buiten
havenweg laten bouwen. Daar werd op 21
juli 1859 Joh. Wijma als hoofdonderwijzer
benoemd. Bij de opening telde de school
in totaal 178 leerlingen: 110 jongens en
68 meisjes. De ouders betaalden 20 cent
schoolgeld per week. Als zij meer kinderen
op school hadden, betaalden zij relatief
minder voor de volgende kinderen. Maar in die tijd
toch een bedrag dat voor sommigen moeilijk op te
brengen was. De gemeente kon dan besluiten om bij
te springen. Naast de hoofdonderwijzer was er een
hulponderwijzer (een gewone gediplomeerde onder
wijzer werd toen nog zo genoemd) en een of twee
kwekelingen. Dat voor het grote aantal kinderen!
Van school tot VVV-kantoor
Het schoolcomplex was in een L-vorm gebouwd, met
de korte zijde (13,7 meter) aan de Buitenhavenweg.
Deze zijde bestaat uit de onderwijzerswoning en
een klein portaal dat naar het schoollokaal (11 x 5.3
meter) leidt, aan de lange zijde van het L-vormige
complex. De woning is diep 2,5 meter, waar het
30
Scyedam jaargang 41 nr. I
