wagenvoerder, Leen likeurstokersknecht en Johannes
loopknecht/zakkenmaker.
De officiële oprichtingsdatum is niet meer te
achterhalen, maar afgaande op de eerste adver
tentie, geplaatst op 17 april 1914 in de Schiedam-
sche Courant, moet die datum daarvóór gelegen
hebben. Echter, volgens het dossier van de Kamer
van Koophandel werd magazijn Rosa gevestigd in
mei 1915. Jan Krabbendam is dan als enige eige
naar ingeschreven.2'(NA, toeg. 3.17.17.0 inv.63
dossiernr.201247).
Vanaf het begin gingen de zaken goed, zó goed dat
Jan Krabbendam al in 1916 Hoogstraat 108 kocht,
van D. Baron, ijzerverkoper. In hetzelfde jaar kocht
hij ook de daarnaast gelegen winkel met woonhuis
op nummer 110, op een veiling, voor Fl. 4325,=.
(Notarissen; Mees Schwegmann, Rotterdam)
Het was het pand waar mevrouw Smidt een stoom-
plisseerinrichting dreef. (Schiedamsche Courant, 03
juli 1916) V
In 1921 vroeg Krabbendam een bouwvergunning
aan voor het wijzigen van de gevels. De architecten
Van de Most Barnouw kregen de opdracht om de
negentiende-eeuwse gevels van de twee panden om
te smeden tot één gehereL. (GAS, toeg.nr. 346, inv.nr.
7305, dossiernr. 1921/029) De architecten klaarden
de klus in amper twee en een halve maand. Op 3
mei 1921 werd magazijn Rosa feestelijk heropend
door burgemeester A.J. Gijsen.3' Een jaar later, in
1922, opende Magazijn Rosa zelfs een tweede filiaal
op de Singel nummer 90.
Naamsbekendheid
Al in 1914 begreep Jan Krabbendam dat herhaling
de kracht is van reclame. Hij adverteerde veelvuldig
in de Schiedamsche Courant. Hierdoor kreeg hij
ongetwijfeld naamsbekendheid, die ook nog werd
vergroot doordat hij bloemstukken vaak gratis ter
beschikking stelde, bijvoorbeeld bij de eerste-steen-
legging van bioscoop Pandora in 19214) of bij jubilea
van verenigingen, zoals 'mondharmonica vereeni-
ging Voorwaarts'.
Volop reclame maakte hij in 1922, toen hij een voet
balvereniging oprichtte, met de naam SFC Rosa.
De vereniging speelde in wit shirt met rode kraag
en mouwopslagen met over de borst de naam Rosa.
(SC, 18-08-1922) Een stunt? Nergens wordt deze
voetbalclub nog verder genoemd.
Uit de advertenties blijkt dat Magazijn Rosa niet
alleen bloemen en vazen verkocht, maar ook andere
producten: van plateel tot serviesgoed. Zelfs port
wijn, Spaanse wijn, limonadesiroop, colliers, broches
en lederwaren behoorden tot het assortiment.
De eerste verdieping werd speciaal ingericht als
toonkamer.
Jan Krabbendam adverteerde zelfs dat hij vertegen
woordiger is van de 'Stradivari resonanz muziekap-
paratenfabriek'. (SC, 31-12-1921)
Uithangbord
In de eerste helft van de jaren twintig kreeg Jan
bekendheid doordat hij bloemtentoonstellingen
organiseerde, in het gebouw van de rooms katho
lieke volksbond, Arcade, aan de Lange Haven.
Deze tentoonstellingen waren een voortzetting van
de tentoonstellingen die 'Vereeniging Floralia' eind
negentiende eeuw organiseerde. Floralia, in 1877
opgericht, had ten doel het bevorderen van bloemen
teelt onder minvermogenden. (SC, 29-04-1877)
In september 1922 organiseerde Krabbendam
de eerste tentoonstelling. Opnieuw wist hij voor
de opening burgemeester Gijsen te strikken. De
tentoonstelling was natuurlijk een mooi uithang
bord voor Magazijn Rosa en de bloemen- en plan-
tenleveranciers. Maar de filosofie van Krabbendam
was ongeveer dezelfde als die van Floralia: 'liefde te
kweken en te versterken bij kinderen voor bloemen
en planten'. (SC, 29-08-1922)
2) Een dossier dat pas in 1921 is gevormd omdat na 1918 regi
stratie van het bedrijfsleven in 1921 door middel van Handelsregis
terwet (Stb. 1918) in werking trad. Voor die tijd kon men gewoon
een bedrijf of winkel starten al dan niet via een notaris.
3) A.J. Gijsen, burgemeester van Schiedam van 1919 tot aan zijn
dood in 1929.
Scyedam jaargang 41 nr. 4
4) Pandora, ontwerp van de Schiedamse architect A. Stahlie,
werd in 1934 City- bioscoop en ten slotte van 1938 tot 1970 het
Monopole theater.
127
