Stadskroniek
mwmTtmVSmfmSSt*
De Heilige Mis in de Havenkerk
Ik was erbij toen stadsorganist Arjen Leistra het
Maarschalkerweerdorgel in de Havenkerk bespeelde
nadat dit van top tot teen was gerestaureerd. Het
orgel klonk prachtig in de gerestaureerde kerk en
ik bedacht mij dat het misschien de tweede of de
derde keer in mijn leven was dat ik dit orgel hoorde.
Dat kwam: mijn vader was een lauwe katholiek en
geen vurige. Hij voldeed op minimale wijze aan zijn
godsdienstige verplichtingen en bracht die praktijk
op ons over. Ik herinner mij nog zijn antwoord op
mijn vraag, wanneer hij dan ging biechten: "Als jij
in je bed ligt, jongen."
De gezongen mis meed hij als de pest. Die duurde te
lang en bovendien laafde hij zich liever aan de muzi
kale klanken, zoals ten gehore gebracht in beroemde
radioprogramma's zoals 'Negen heit de klok', 'Tiere
lantijnen' en zelfs het socialistische 'Showboat'.
Gregoriaans was aan hem niet besteed.
Eigenlijk hoorden wij bij de parochie van de Fran-
kelandse kerk maar mijn ouders vonden het daar
ongezellig. Zij gingen liever naar de Havenkerk die
intiemer was. Mijn vader voerde zijn gezin dan naar
de zijbanken ongeveer halverwege bij de ingang
van de Mariakapel ter hoogte van de monumentale
preekstoel. Hij koos onveranderlijk voor de stille mis
van elf uur. Dan stond je na drie kwartier weer op
straat.
Er zijn van die flarden herinnering die nooit
verdwijnen: pater Marcelis die met hoge stem van de
preekstoel riep: "Het hóófd van de heilige Johannes
op een schaal aangeboden aan een wufte danseres."
Ik voor mij kon begrijpen dat hij zoiets niet goed
keurde. Een andere keer wees een collega van hem,
wiens naam mij ontschoten is, naar een vlek bovenin
een pilaar. "Dat is geen vlek, riep hij, dat is een plek
die schoon is." Hij riep de parochianen op om mee
te helpen om de kerk grondig te reinigen het moet
rond 1960 zijn geweest - want dat was in decennia
niet gebeurd en alles had een donkere crèmekleur.
Het zou pas de nieuwe eigenaar van de Havenkerk
zijn, Johan Maasbach, die de beelden van de apos
telen in verschillende kleuren over liet schilderen.
Het waren enge beelden want ze droegen allemaal
het instrument waarmee zij doodgemarteld waren.
Zij waren namelijk vurige katholieken en geen lauwe
zoals mijn vader. Of ik, besefte ik tot mijn schrik
want ik vond het niet fijn in de kerk. Ik verloor mijn
aandacht tijdens de preek. Ik zat vooral te wachten
tot het afgelopen was. De klok tikte traag in de kerk
en misdienaar had ik ook al niet willen worden.
Ik vroeg me af hoe het met me af zou lopen. Wat
me in het hiernamaals te wachten stond. God zag
alles. Ik had weliswaar achter in de kerk jongetjes
tijdens de mis stiekem zien kaarten - ik ken hun
namen, maar ik klik ook nu niet en dat was zeker
een doodzonde maar mijn afdwalen, mijn wachten,
mijn minimale geloofsijver, dat was ook niet best.<^
Han van der Horst
Historicus
Voorzitter comité Open Monumentendag Schiedam
Mede-organisator Nacht van de Geschiedenis
Scyedam jaargang 42 nr. 2
71
