'Ik had in geen andere stad geboren
kunnen zijn!'
Herinneringen van Hugo Landheer
Antoine Lagrouw
In het eerste nummer van het vernieuwde tijd
schrift Scyedam jaargang 39 nr. 1 heeft een
artikel gestaan over "Een Landheer aan de Lan
ge Haven". Een van de personages die hier in
voorkwam, was Hugo Landheer, een bekende
Nederlandse kunstschilder'1 1896-1995), zoon
van Jan Landheer en Klazina Cornelia Jon
genburger, opgegroeid op de Hoogstraat in
Schiedam. Deze Hugo, een leerling van Willem
Hardenberg2', heeft op latere leeftijd zijn jeugd
herinneringen in Schiedam vastgelegd. In dit
artikel de integrale tekst waaruit zijn liefde voor
Schiedam tussen de regels duidelijk doorklinkt.
Ja, Schiedam zooals het vroeger was. Zooals ik het
gekend heb 70 jaar geleden! Zwart Schiedam met
zijn oude straten, en steegjes, zijn havens, slopjes, zijn
branderijen en molens. Kort voor ik in deze wereld
kwam, was er nog een oude man, die ik gekend heb,
Baanvinger geheten, die elke avond om 10 uur de toren
beklom van de Groote Kerk om er van de vier hoeken
taptoe te blazen: slapen gaan!3)
Spookverhalen
Ik ben geboren in het centrum van de stad in een huis
met vier trappen, drie bedsteden.4' Vlakbij was er nog een
touwbaan, waar touw werd gemaakt, die was de kortste
weg naar mijn school, een oud gebouw omgegeven door
een hooge muur, in een achteraf buurtje. Matglas in de
ramen, geen enkele bloempot met geraniums; aan de
muren angstaanjagende platen voorstellende menschen,
die werden onthoofd of gevierendeeld. Spookverhalen
deden de ronde in Schiedam. Nachtelijke branden
woedden. In doodsangst elke nacht opnieuw om vier
uur werd ik gewekt door den z.g. porder, die op de deur
van een niet ver afgelegen luguber kroegje net zo lang
met zijn houten hamer sloeg, totdat de slapers gewekt
waren.
Hugo Landheer op 75-jarige leeftijd. (Foto: collectie
Hugo Landheer)
Lantaarnopsteker Ridderus J. van Rhijn omstreeks
1917. Beeldbank GAS 18071.
88
Scyedam jaargang 42 nr. 3
