IS-
IÉ##
-m
My
voor de functies van regent en regentes van het rooms
katholiek weeshuis. Later heeft hij zich met de pastoor
verzoend, waarmee de weg vrijkwam voor de vele
schenkingen die hij de kerk deed.
De conditie van de schilderijen
Tijdens de restauratie van het hoofdgewelf is onder
zoek gedaan naar de conditie van de altaarstukken.
De altaarstukken zijn elk geschilderd op een linnen
doek dat bestaat uit één stuk: er zijn bij onderzoek geen
naden aangetroffen. Het linnen is gespannen op een
spanraam, een raamwerk van hout met verticale en
horizontale latten van 6,5cm breed. Het is niet zeker
welke houtsoort is gebruikt, maar het is aannemelijk
dat het grenen betreft. Deze houtsoort werd veelvuldig
toegepast bij spanramen van kunstwerken uit deze
periode. Aangezien de opspanning achter de (dek)
lijst valt, zijn nog geen harde gegevens bekend over
de bevestiging van het doek op het spanraam. In de
periode van totstandkoming werden echter over het
algemeen verzinkte nagels hiervoor gebruikt. Het
linnen is vooraf geprepareerd, naar verwachting met
een dubbele (fabrieksmatige) laag, op basis van dier
lijke lijm en water en vervolgens bewerkt met een gesso
van krijt, wit pigment en beenderlijm. Hierop is met
olieverf geschilderd in transparante en dekkende lagen
verf. Enkele details zijn opgezet in pasteuze toetsen. De
schilderijen zijn gevernist met een glanzend vernis.
Alle schilderijen hebben een restauratiebehoefte.
Het vernis is vervuild en verkleurd en op sommige
plekken zeer dik opgebracht. Dit hindert de leesbaar
heid en verhult details en daarmee de kwaliteit van
de schilderijen. Op de schilderijen van het hoogaltaar
en het Maria-altaar zijn hinderlijke overschilderingen
aangetroffen. In het laatste schilderij zijn deze overschil
deringen ook op zeer belangrijke plekken aangebracht,
zoals op het gezicht van Maria en het kind in de kribbe.
De verfstreek is veel grover dan de penseelvoering
van Van IJsendijck. [afb. 9] Deze overschilderingen
zijn waarschijnlijk in 1930 aangebracht, toen Sjef
Schmiermann, zelf kunstschilder, de werken heeft
Éi %k
8. Antonius van Usendijck, Achtste statie Christus troost de
wenende vrouwen, 1849, detail met de schoonzusters van
Van Usendijck (Havenkerk Schiedam)
7. Jacoba Kesteloot Nolet (Collectie Universiteit
Gent)
7a. Jacobus Kesteloot (Collectie Universiteit Gent)
Scyedam jaargang 42 nr. 3
99
iuuuiwiri__
