gerestaureerd. Toen is beschreven dat de schilderijen
in het verleden te grondig waren gereinigd, waardoor
delen van de oorspronkelijke verf verloren waren
gegaan. Men verwacht dat met moderne technieken
een beter aansluiting gevonden kan worden bij de
intentie van Van IJsendijck.
Brandschade
Er zijn, en dat is bijzonder voor werken van deze omvang
en van deze ouderdom, geen sporen aangetroffen van
een doublage, dat wil zeggen een steundoek dat tegen
het oorspronkelijke linnen wordt geplakt. Wel zijn er
sporen van herstel van gaten in de doeken. Er zijn ook
scheuren in de doeken aangetroffen, ffet doek van
het Maria-altaar en van het Hoogaltaar kent duidelijk
zichtbare plooivorming, doordat het gewicht van het
doek niet goed op de spanramen wordt overgebracht.
Hoewel het schilderij De Presentatie in de Tempel geen
plooivorming kent, laat juist dit schilderij een ernstig
schadebeeld zien. Deze schade past bij brandschade
en de inwerking van vloeistoffen. Er is een onbekende
vloeistof over het schilderij gestroomd. Deze schade is
goed zichtbaar in de portretten van de kunstenaar en
zijn gezin, met verfschade op de wangen, [zie afb. 8] De
schade is ingrijpend voor het leesbeeld, maar belang
rijker zijn de gevolgen voor de conservering van het
schilderij in de huidige staat. De verf is verpulverd op
de randen van de vloeistofstroom. Het vernis is overal
ernstig beschadigd. De onderste laag is fragmentarisch,
bruin en vlekkerig en zeer verdonkerd. Dit duidt op
sterke oxidatie en veroudering, [afb. 10 en 11]
De Stichting tot Instandhouding van de Kerk aan de
Lange Haven en omstreken zal op basis van de rapporten
over de condities van de kunstwerken, fondsen werven
voor restauratie, waarbij het schilderij van het Jozefaltaar
prioriteit krijgt. De stichting heeft geen middelen voor
handen voor deze restauratie, maar heeft goede hoop
hiervoor bij particuliere fondsen interesse te wekken.
9. Detail van De Aanbidding der Herders. De
overschildering is goed zichtbaar. (Foto Marjan de
Visser)
100
10. Het portret van de zoon van Van IJsendijck op
het schilderij De presentatie in de Tempel vertoont
duidelijke verfschade. (Foto Marjan de Visser)
Scyedam jaargang 42 nr. 3
