6
E 5
c
.!P en
C
2 2
to to
2 E
"ö1 t!T
c c
c c
ro ro -C
u
c c
De Zaligmaker aan het Kruis
Het olieverfschilderij op linnen meet een hoogte van
650cm en een breedte van 350cm en is daarmee het
grootste schilderstuk in de kerk. Het bevindt zich op
het hoofdaltaar. Op het schilderij zijn donateur en
schilder nadrukkelijk aanwezig doordat op de zerk in
de linker voorgrond is opgetekend: 'Ci Nolet dedit,
Ysendijck pinxit 1847'. [afb. 15] Van IJsendijck schil
dert zijn Zaligmaker aan het Kruis in de traditie van
Pieter Paul Rubens. Dit is zichtbaar in zijn dramatisch
perspectiefgebruik, waarbij het centrale kruis van
Christus hoog oprijst, in de uitgekiende uitlichting van
de centrale scène, in de dynamiek van een groot aantal
figuren en in het kleurenpalet.
De scène verbeeldt het moment dat Christus sterft aan
het kruis, de hemel verduistert en er steekt een storm
op. Maria Magdalena knielt links, aan de voet van
het kruis. Achter haar staat moeder Maria, die wordt
getroost door Johannes. Rechts achter het centrale
kruis zit een Romeins legeraanvoerder op zijn paard.
Rechts op de voorgrond dobbelen Romeinse soldaten
om de kleding van de gekruisigde Christus. Links
op de voorgrond staat een zerk met aan de basis een
schedel. Dit verwijst naar het graf van Adam, wiens
erfzonde door de kruisdood van Christus wordt gezui
verd. De erfzonde wordt verbeeld door de slang die
rond de zerk kronkelt. Achter de zerk zijn twee figuren
te zien, waarvan één te herkennen is als Stephaton,
die Christus met een spons gedrenkt in zure wijn zal
laven. De andere, anonieme man hanteert een ladder.
Longinus zit rechts en is te herkennen aan de lans
waarmee hij de zijde van Christus zal doorboren.
3
-C 'Co
lio
"O
CU <L>
CD
fij
X
f\3
QJ
TD
f\ I\
(X) CO
oo oo
to QJ
n n
c c
03 f\3
03 03
03 03
03 Ü3
03 ~Ö3
INI INI
CU QJ
D Q
X X
u
03
U "O
<u cu
I/O I/O
U
oo
i/i i/i
D 13
C c
O u
CU
C
O
LTl (J
Scyedam jaargang 42 nr. 3
103
