Oorlogsdagboek Wim Hagers lag 70 jaar
verborgen
Schiedamse dwangarbeider beschreef zijn belevenissen
Ser Louis
Op 10 november 1944 werd journalist
Wim Hagers opgepakt bij de grote razzia.
Ser Louis kwam zijn dagboek op het spoor.
Hij herinnert zich die spannende tijd ook
nog goed.
Wat degenen die vóór de Tweede Wereldoorlog zijn
geboren, niet snel zullen vergeten is de grote razzia
door de Duitse bezetter op 10 en 11 november 1944
in Rotterdam en Schiedam. Ik ben zo iemand. Als
jongen van 9 jaar maakte ik die razzia mee toen er, tot
schrik van mijn moeder, een Duitse soldaat met helm,
geweer over de schouder en handgranaat-met-steel
tussen zijn koppelriem, bij ons de trap op kwam om te
zien of er mannen tussen de 18 en 45 jaar in ons huis
waren, want die moesten mee om bij de Arbeitsein-
satz ingeschakeld te worden, dwangarbeiders dus. Er
was iemand in ons huis die daarvoor in aanmerking
kwam, mijn vader. Hij was werkloos omdat hij ziek
was en hij lag in bed. Daar werd hij door de Duitser
gezien toen mijn moeder de slaapkamerdeur open
deed om hem duidelijk te maken dat haar man niet
mee kon. Op de vraag van de Duitser waarom hij
in bed lag met al die medicijnen om hem heen, zei
mijn vader dat hij de besmettelijke ziekte TBC had
(hetgeen overigens geen leugen was). De soldaat wist
daarop niet hoe snel hij ons huis moest verlaten en zei,
zich snel omdraaiend nog: "Wie krank ist kann nicht
arbeiten", in half Duits, half Hollands. Hij stommelde
snel de trap af, de straat op naar zijn kameraden die
deur voor deur aanbelden.
Merwehaven
Mijn vader ontliep hiermee de gevreesde Arbeitsein-
satz. Maar andere mannen uit onze straat kregen die
kans niet; alle mannen tussen de betreffende leeftijden
moesten mee, opstellen in groepen en afmarcheren
naar een onbekende bestemming. Later bleek dat de
Merwehaven in Rotterdam te zijn, zoals meegelopen
echtgenotes ontdekten. Eén man uit onze straat werd
niet gevonden, hij had zich verstopt op de zolder van
zijn woning. Toen de vrouwen van de mannen die in
onze straat weggehaald waren dat de volgende dagen
hoorden, waren ze kwaad omdat "onze mannen wel
weg moesten en die van jou niet, terwijl hij gezond
is", zoals de vrouw van de man te horen kreeg. Het
was voor het betreffende echtpaar reden dat de man
zich de week erna alsnog meldde en naar Duitsland
werd getransporteerd. Na de oorlog, in juni waren alle
mannen weer terug behalve hij. Zijn terugkeer kwam
pas maanden erna.
Bioscoopkaartjes
Ik werd aan de hele affaire herinnerd toen ik in
februari van 2015 iets bijzonders in handen kreeg.
Het betrof een dik dagboek dat op 10 november 1944
was gestart door Wim Hagers. Wim Hagers, geboren
op 13 december 1907 en in 1935 getrouwd met Nora
van Vlaanderen, woonde op de Broersvest, boven de
ingang van de Passage. Hij was journalist van het
122
Scyedam jaargang 42 nr. 4
