zij deze collectie wil laten zien. Daarom ben ik blij een
bijdrage te kunnen leveren aan de tentoonstelling."
Nadat zij eerst de hele collectie had bekeken,
wilde Irma Thoen zoveel mogelijk te weten komen
over de geschiedenis van Schiedam en het plaatse
lijke verenigingsleven. Vanwege haar ervaring als
cultuurhistorica kon zij veel vaandels in een context
plaatsen. Vervolgens probeerde zij het verhaal achter
een vaandel te achterhalen. Verwacht van Irma
Thoen dadelijk geen lappen tekst bij de vaandels.
Ook worden de vaandels liggend tentoongesteld.
"Het is enorm kwetsbaar materiaal. Dat laat je niet
wapperen. Maar als de vaandels in een vitrine liggen,
kun je er wel met je neus bovenop staan en alle
details goed zien. Ik heb nu 32 vaandels geselecteerd.
Het gaat er niet om duizend verschillende vaandels
te tonen; het gaat om het verhaal achter het vaandel.
Daarbij is het voor mij niet relevant welk vaandel
het mooiste is. Zo is er een vaandel van de Dok- en
Werfmaatschappij Wilton-Fijenoord dat helemaal
niet zo fraai is maar dat wel in de expositie komt
vanwege het belang van Wilton voor de stad. Het
lijkt meer op een stuk huisvlijt." Ze verontschuldigt
zich gelijk als ze dat zegt. Omdat ze terdege beseft
dat men trots is op de eigen geschiedenis.
'Een vaandel maken was een kostbare
zaak'
In grofweg de meeste steden in Nederland komt
in de negentiende eeuw het verenigingsleven op.
Mensen gaan zich per beroep groeperen. Er ontstaat
een publieke ruimte waarin allerlei organisaties zich
kunnen manifesteren, de civil society-gedachte. Ook
de emancipatie van katholieken in de negentiende
eeuw vertaalt zich naar dit soort vaandels. Met het
maken van een vaandel kon een vereniging zich laten
zien. In deze regio werden veel vaandels geprodu
ceerd bij speciaalzaken in Dordrecht en Den Haag.
Het maken van een vaandel was een kostbare zaak.
Een vereniging wilde eer inleggen met haar vaandel.
"In 1898 vond in Schiedam een vaandeloptocht
plaats ter gelegenheid van de inhuldiging van
Wilhelmina. In een Schiedamse krant staat minu
tieus beschreven hoe de verschillende verenigingen
zich presenteerden: met veel trots en eer door de
prachtige vaandels. Ik ontdek voortdurend nieuwe
Wagen van de bierbouwerij J.M. van der Schalk en Co.opgesteld in de Lange Nieuwstraat voor het Rowallenhuis.
De wagen was een onderdeel van de optocht tijdens de inhuldigingsfeesten van koningin Wilhelmina in 1898.
Collectie Gemeentearchief Schiedam, beeldnummer 36760.
Scyedam jaargang 43 nr. 2
47
