Ter ere van de familie De Brauw
Epitaaf in de Kethelse dorpskerk
Dennis de Kool
In de 'Kethelse' dorpskerk bevindt zich een
epitaaf, een grafteken, dat is gesigneerd
door de beeldhouwer Johannes Blom-
mendael. Dit kwetsbare funeraire erfgoed
verdient om verschillende redenen een na
dere bespreking.
Johannes Blommendael wordt gezien als de meest
begaafde leerling van de beeldhouwer Rombout
Verhulst (1624-1698).
De herkomst en het geboortejaar van Johannes
Blommendael zijn niet bekend. Op 18 oktober
1671 trouwde hij in Den Haag met Willemijntje
Oerlemans. Op 9 maart 1675 werd Blommendael
ingeschreven bij de Haagse Confrérie Pictura, waar
hij in 1695 assistent regent en in 1699 hoofdman
werd. De naam van Blommendael komt ook voor
in de boekhouding van de Haagse Tekenacademie.
Op basis daarvan kan worden geconcludeerd dat
hij daar tekenlessen volgde. In de literatuur zijn
verschillende leerlingen van hem genoemd die verder
onbekend gebleven zijn.
Tijdens zijn leven ontving Blommendael belangrijke
opdrachten, die hij met behulp van zijn meester
knecht Lucas Janssens uitvoerde.
Nadat stadhouder-koning Willem III, een belang
rijke opdrachtgever, in 1702 onverwacht over
leed, verhuisde Blommendael van Den Haag naar
Amsterdam. Zijn verblijf in Amsterdam heeft niet
lang geduurd, want op 13 april 1707 werd hij in
Leiden begraven. Zijn zoon Frans trad in zijn voet
sporen en werd eveneens beeldhouwer.
Veelzijdig oeuvre
Blommendael was een veelzijdige beeldhouwer.
Allereerst heeft hij zich geprofileerd als portret
beeldhouwer. Het Mauritshuis bezit twee marmeren
borstbeelden van Willem III die Blommendael in
1676 en 1699 vervaardigde. Daarnaast heeft hij
zich toegelegd op interieur- en geveldecoraties. Hij
is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de uit hout
gesneden figuren in de Trêveszaal (1696-'97) in
Den Haag. Een ander voorbeeld is de geveldecoratie
(1692) van het Arsenaal in Delft. In 1693 leverde
Blommendael een hardstenen wapen dat in een nis
boven de ingang van de kerk van Dinteloord werd
geplaatst. Verder heeft hij tuinornamenten vervaar
digd. Een voorbeeld is een tuinvaas (circa 1695) op
Paleis het Loo die aan hem wordt toegeschreven.
Deze toeschrijving is gebaseerd op een betaling aan
Blommendael op 15 september 1698 wegens het
maken van twee marmeren vazen. De vaas is geba
seerd op een ontwerp van Daniël Marot (1661-1752),
die destijds een invloedrijk ontwerper in de Noorde
lijke Nederlanden was. Marot ontwierp onder meer
interieurstukken, tuinen en grafmonumenten. Veel
van deze ontwerpen werden als prent uitgebracht.
Verder is in de literatuur vermeld dat Blommendael
ook werkzaamheden heeft verricht ten behoeve van
de Haagse triomfboog (1691), waarvoor Romeyn
de Hooghe ontwerpen leverde. Ten slotte heeft hij
verschillende grafmonumenten vervaardigd. In deze
bijdrage wordt het epitaaf in de 'Kethelse' dorpskerk
belicht.
Familie De Brauw
Het epitaaf in de kerk van het voormalige dorp
Kethel,) werd vervaardigd ter ere van de familie De
Brauw. Het wandgraf bestaat uit een inscriptieplaat
met een Latijnse tekst, geflankeerd door twee gevleu
gelde putti. De uitdrukkingen en gelaatstrekken
I) In 1941 werd de zelfstandige gemeente Kethel en Spaland
opgeheven. Het grootste deel van deze gemeente werd bij
Schiedam gevoegd, een klein deel bij Rotterdam.
Bron: Nijhoff-van Alderwerelt, 19980, p. 28 en p. 110.
140
Scyedam jaargang 43 nr. 4
