Van de hoofdredacteur
Scyedam september 2018
Jaargang 44 nummer 3
Losse nummers 5,00
ISSN: 0166.5472
De landelijke Maand van de Geschiedenis, oktober, staat
ditmaal in het teken van 'Opstand'. Dit thema past bij
Schiedam als twee trommelstokken, om maar eens een
oud spreekwoord te gebruiken. In deze editie van Scyedam
duiken we in de Schiedamse geschiedenis op zoek naar op
standige verhalen.
Zo kunt u lezen over Vrouw Degeling die op haar eigen
manier in opstand kwam tegen armoede of onrecht. Of
over de opstandige kerkelijke gemeente in Schiedam die
ondanks waarschuwingen toch lidmaten van andere
kerken in de regio aan het avondmaal ontving. Slijkgeuzen
werden deze kerkgangers genoemd, omdat zij door weer
en wind over beslijkte wegen naar Schiedam kwamen.
Natuurlijk ontbreken de opstandige arbeiders van Wilton-
Fijenoord niet: een staking hing daar al gauw in de lucht.
En molen De Vrijheid herinnert ons nog steeds aan de op
standige branders die eind achttiende eeuw besloten zelf
molens te laten bouwen. Op de achterkant van dit num
mer staan molens De Vrijheid, De Meijboom, De Batavier en
De Washington afgebeeld.
Op de cover prijkt een beeld vanuit de Atlas van Stolk.
'Montering van het exercitiegenootschap van Schiedam'
heet dit anonieme werk uit circa 1787. Zo zag de militie van
de patriotten er in Schiedam destijds uit.
Gelukkig zijn er nog steeds opstandige mensen in
Schiedam, zoals de portier van de Glasfabriek, die een doos
met historische documenten redde van de papierversnip
peraar. Hierdoor beschikt het Nationaal Jenevermuseum
Schiedam nu over uniek materiaal. Afbeeldingen, kwitan
ties uit de eerste jaren van de glasindustrie aan de Buiten
havenweg. Nu weet ik waarom ik me zo thuis voel in deze
stad: een vleugje opstand kan nooit kwaad!
Marianne Ames
INHOUD
76
Slijkgeuzen in Schiedam
82
Staken bij Wilton-Fijenoord
84
Windvanen in Kethel
89
Stadskroniek
90
Toen..
92
Oude kwitanties op tijd gered
94
Het Maashofje, hofje van armoede
99
Op weg naar 750jaar Schiedam
100
Een stad vol sloppen
106 Patriottische branders wilden verandering
Scyedam is een kwartaaluitgave van de
Historische Vereniging Schiedam. Het blad wordt
toegezonden aan leden en begunstigers.
Redactie: Antoine Lagrouw, Wim Snikkers, Jef Jansen,
Lidwien Meijer (tekst-redactie), Marco Spruit Bleeker
(lay-out) en Marianne Ames (hoofdredactie).
Redactieadres: De Vlinderhoven 26, 3124BT Schiedam
E-mail: redactie.scyedam@gmail.com
Adverteren in Scyedam? Stuur ons een e-mail
Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestem
ming van de redactie worden overgenomen.
De redactie aanvaardt op geen enkele wijze aanspra
kelijkheid voor feitelijke mededelingen van auteurs.
Waar sprake is van historische beeld- of mening
vorming, is dit altijd de mening van de auteur en niet
de mening van de redactie.
Kopij en beeldmateriaal: de redactie behoudt zich het
recht voor, foto's en artikel(gedeelt)en voor hergebruik
te bewaren. De redactie is niet aansprakelijk voor
eventuele rechten die derden kunnen ontlenen aan
door auteurs aangeleverd beeldmateriaal. De auteur
verklaart door het aanleveren van beeldmateriaal ter
publicatie impliciet dat dit beeldmateriaal vrij is van
rechten, danwel dat de auteur daarover met rechtheb
benden afspraken heeft gemaakt die publicatie niet
in de weg staan. De redactie doet in overige gevallen
haar best om rechthebbenden te achterhalen.
Historische Vereniging Schiedam
Secretariaat: Antoine Lagrouw
Lange Haven 68a 3111 CH Schiedam
E-mail: secretaris@HistorischeVerenigingSchiedam.nl
Website: www.scyedam.nl
Ledenadministratie: A E M de Leede - Ham
De la Marplein 15/ 3123 AC Schiedam
Telefoon 010-4700904
ledenadministratie@historischeverenigingschiedam.nl
Opzeggingen dienen vóór I december gedaan te
worden. Het lidmaatschap eindigt dan met ingang
van 1 januari.
Individueel lidmaatschap 20,50
Lidmaatschap per echtpaar 23,50
Lidmaatschap 65+18,50
De Historische Vereniging is een culturele ANBI
Druk: Kapsenberg van Waesberge
Volg Scyedam ook op Facebook en Twitter!
Cover: Bron van het beeldmateriaal:
Rijksmuseum, Amsterdam.
Foto's achterkant:
Molen de Batavier.
Gemeente Archief Schiedam, beeldnr. 15333
Molen de Vrijheid.
Bron: Wikipedïa
Molens De Washington, De Eendracht
en De Batavier op een rij.
Gemeente Archief Schiedam, beeldnr. 16529
De stomp van molen De Meijboom.
Gemeente Archief Schiedam, beeldnr. 32066