Door Eendracht Sterker
Coöperatie in Schiedam
Jan Bot
Het nationaal coöperatiemuseum bestaat
ruim veertig jaar. Wat is de oorsprong van
dit museum eri van de Coop-winkels?
Voordat we in Schiedam gaan kijken, neem ik u mee
naar het Engeland van 1844. In de omgeving van
Liverpool waren in die tijd veel weverijen, zo ook
in het plaatsje Rochdale. Het was er hard werken
met weinig loon voor de wevers. De levensmiddelen
moesten vaak gekocht worden in de winkel van de
baas en deze hield de prijzen hoog.
Daarom besloot een aantal wevers in 1844 een eigen
winkel te starten. Ze moesten dan lid worden en
inleggeld betalen. Als lid van deze winkel ging je
ook meedelen in de winst
van de winkel.
Deze eerste coöpera
tieve winkel stond in
Toad Lane in Rochdale,
nu is het een museum.
Na een moeizame start
ging het steeds beter
en breidde dit idee zich
De geschiedenis van de DES is bewaard
gebleven in het Nationaal Coöperatie Museum,
hoek Lange Haven/Appelmarkt. Het museum
is gratis te bezoeken van woensdagmiddag tot
en met zaterdag. Men vindt er een ouderwets
winkeltje met veel snoepgoed van toen. Verder
zijn er boeken, documenten en herinneringen
aan de coöperaties en de DES.
verder uit over Engeland.
M.C.M. de Groot
Enkele jaren later ging men ook in Nederland
werken met het idee van een coöperatie. In 1865
ontstond de eerste verbruikscoöperatie in Zaandam
en deze bestaat nog steeds. Vanaf die tijd kwamen
er steeds meer coöperaties. Ambtenaren in diverse
steden startten een coöperatie onder de naam Eigen
Hulp. In Den Haag kwam een grote coöperatie: De
Volharding. Zoals dat toen ging in ons land was er
ook bij coöperaties verzuiling: algemeen, socialis
tisch, rooms-katholiek en protestants.
Aanvankelijk werden de coöperaties plaatselijk geor
ganiseerd, zo ook in Schiedam. Initiatiefnemer was
de heer M.C.M. de Groot. M.C.M. de Groot (1860-
1934) was commissionair in
gedistilleerd en had oog voor
de armoedige omstandig
heden van de arbeiders in de
jeneverindustrie. De Groot
ontplooide vele activiteiten
om aan die toestand wat te
verbeteren. In 1892 startte
hij met het Algemeen Neder
lands Werklieden Verbond,
1 U
Scyedam jaargang 44 nr. 4
