Rond 1860 gaat ongeveer 67 procent van alle Schie-
damse kinderen tussen de 5 en 12 jaar naar school,
hoewel er nog steeds geen leerplicht bestaat. Het
onderwijs is klassikaal, met een christelijke basis en
staat onder toezicht van schoolopzieners. De onder
wijswet van 1857 regelt de uitbreiding van het aantal
schoolvakken, de eisen aan onderwijzers worden
verhoogd en een klas mag maar maximaal 70 leer
lingen tellen.
In 1871 telt Schiedam volgens de Schiedamse school
commissie 2600 leerlingen verdeeld over 8 openbare
scholen en 4 bijzondere scholen. Volgens de commissie
heerst er onder de leerlingen een goede sfeer, de
schoollokalen en leermiddelen zijn in goede staat en
het schoolverzuim is gering. Op de openbare school
achter het postkantoor zitten inmiddels 583 leer
lingen. Bij de opening had men het over 6 lokalen met
elk zes banken met maximaal 8 kinderen; dit maakt
maximaal 288 leerlingen. De school is in die acht jaar
met meer dan 100 procent gegroeid! Hoe de school
de komst van al die leerlingen aanpakt, wordt niet
vermeld. De school was al de grootste van Schiedam,
maar nu is het verschil met de andere scholen
wel erg groot.
De bevolking van Schiedam blijft maar groeien en
daardoor groeit het leerlingenaantal ook. In 1873
is het totaal al 2786. Ongeveer 60 procent van de
Schiedamse leerlingen volgt openbaar onderwijs, de
rest gaat naar een bijzondere school. Hiervan volgt 33
procent het rooms-katholieke onderwijs en 5 procent
protestants onderwijs. Het percentage van de totale
Schiedamse bevolking dat naar school gaat, stijgt
licht van 12,85 procent in 1870 naar 13,48 procent
in 1873.
Grote klassen
De armenschool groeit verder, in 1873 telt de school
al 611 leerlingen. De school heeft 1 hoofd, 6 hulp
onderwijzers en 9 kwekelingen. Omgerekend is dat
102 leerlingen per hulponderwijzer. Terwijl de wet
uit 1857 het maximum op 70 leerlingen stelt. Ook de
Schiedamse schoolcommissie is ervan doordrongen
dat kleinere klassen tot een beter resultaat leiden. Tel
je de hoofdonderwijzer en kwekelingen mee, dan zou
het aantal leerlingen per volwassene flink dalen. De
schoolcommissie berekent dit echter niet, omdat soms
56 c
Scyedam jaargang 45 nr. 2
