een eigen kwaliteit meebrengen. De droge zomer
van 2018 leidde tot een probleem met een treurbeuk
aan de voorzijde van de begraafplaats. Deze boom
verzakte en duwde het beeld van de Heilige Philo-
mena om. Het beeld wordt momenteel hersteld en
zal vanzelfsprekend terugkeren op haar oorspron
kelijke plek. 'Voordeel' is dat de sokkel, die geheel
aan het zicht was onttrokken, daarmee ook weer
zichtbaar wordt.
Kindergraven
Aan de zijde van de ingang lagen van oudsher de
kindergraven. Deze zijn voor een deel geruimd.
Achter de sacristie aan de rechterzijde van de entree
zijn echter de graven bewaard gebleven. Enkele
hebben nog hun grafmonument. Dit is een bijzonder
en ontroerend element van de begraafplaats. Een
tijd liep hier een pad overheen. Bij de laatste beheer-
opgave is dit pand verwijderd en is de plek van de
kindergraven gemarkeerd door een bloeiende hees
terborder. Dit vormt een moderne interpretatie van
de oorspronkelijke structuur.
In het onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van
de begraafplaats is ook expliciet gezocht naar verge
lijkbare begraafplaatsen in de provincie, die moge
lijk als inspiratie hebben gediend. Deze vergelijking
is relevant, omdat dit ook kan helpen bij de juiste
keuze van beplanting van singels en structuren.
De opzet en structuur van de RK Begraafplaats
in Schiedam kent geen duidelijke parallel. De
hoofdas met een opeenvolging van een entree met
bijgebouwen met een toegangslaan leidend naar
een kapel, die het centrum vormt van de aanleg,
lijkt vergelijkbaar met de Haagse begraafplaats
Sint Petrus Banden uit 1830-1838. Deze overeen
komst beperkt zich echter tot de architectuur en
het ensemble van de hoofdgebouwen. Het is niet
verwonderlijk dat juist op het gebied van deze
architectuur enige overeenkomst bestaat: de Haagse
begraafplaats werd gebouwd door Adrianus Tollus,
die in 1824 de Sint Johannes de Doperkerk (Haven-
kerk) in Schiedam had gebouwd. Tollus gold als de
belangrijkste kerkenbouwer en zijn begraafplaats
zal zeker als referentie hebben gediend. Niettemin
komt de verdere opzet van de begraafplaatsen niet
overeen, zodat de Schiedamse begraafplaats als een
eigen oorspronkelijke inventie van architect Thijssen
kan gelden. Bijzondere parallel is wel dat ook in de
begraafplaats in Den Haag bij de entree een beeld
van het anker als symbool van de hoop is geplaatst.
Aanplant
Bij gebrek aan duidelijke referenties, zijn de histori
sche foto's en de bestaande groenelementen belang
rijk om voor het toekomstig beheer de aanplant te
bepalen. De structuur werd van oudsher onder
steund door veel toegepaste loofboomsoorten, zoals
(Hollandse) linden, essen, beuken en eiken. Accenten
werden gevormd door taxus. Aan de voorzijde,
tussen de beide bruggen en hekwerken, bestond de
singel uit combinaties van solitair bedoelde bomen
met een eigen sierwaarde. Deze elementen blijven
voor de toekomst zeker behouden. Wel wordt bij de
keuze voor de boomsoort rekening gehouden met
resistente soorten. In die zin is dit groene monument
voortdurend in ontwikkeling. En dat is niet nieuw.
(Met dank aan Juliet Oldenburger).^
Scyedam jaargang 45 nr. 2
