De poezen en de kachel snorden
bron
van
gezellige warmte
Kolen, een verdwenen warmte
Door de snelle opkomst van het aardgas ver
dween het beroep van kolenboer in een even
rap tempo. Jarenlang had deze gesjouwd met
zware zakken van algauw een kilo of 35. Na een
werkdag zat hij vaak volledig onder het kolen
stof. De familie Vredebregt maakte het allemaal
mee
Rond de achttiende eeuw kwam in Engeland de indu
striële revolutie op gang. De in 1777 ontwikkelde
stoommachine, werd veelvuldig gebruikt om water uit
de steenkoolmijnen te pompen, zodat de Engelsen veel
dieper konden graven naar steenkool. De delfstof werd
vervolgens eerst in Engeland en vervolgens in de rest
van Europa één van de belangrijkste energiebronnen.
Antoine Lagrouw
Deze schaalvergroting en de enorme toestroom van
steenkool speelden een belangrijke rol in de ontwikke
ling van de gehele wereld, maar de positieve gevolgen
waren in de beginjaren voornamelijk in Europa te
merken.1'
Kolenhandel in Schiedam
In de Middeleeuwen waren Schiedamse schippers al
betrokken bij de handel in Engelse steenkool. Met de
opkomst en bloei van de jeneverindustrie werden kolen
in grote hoeveelheden uit Engeland ingevoerd en later
vanaf het einde van de achttiende eeuw vooral ook uit
Duitsland. Immers, stoommachines verbruikten nogal
wat kolen.
Met de verbeterde woonomstandigheden van de Schie
damse bevolking in de negentiende en twintigste eeuw
nam ook daar de vraag naar kolen toe. Aanvankelijk
werd in de huishoudens veel hout verstookt, maar hout
raakte uit de gratie omdat kolen vijf keer zoveel warmte
gaven.
In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw waren
er circa dertig brandstoffenhandelaren in Schiedam. In
de volksmond 'kolenboeren' genoemd. Veelal familie
bedrijven: Scholte en Beukers, maar ook microbedrijfjes
zoals A. Bos gevestigd op het Groenweegje, waar hij
met zijn twee zussen een brandstofhandeltje dreef. De
hele familie moest meewerken om bijvoorbeeld in de
keuken aanmaakhoutjes te maken. Maar één van de
bekendste onder deze kolenhandelaars was toch wel
Kolenhandel C. van Pelt Czn., opgericht in 1892 in de
Boterstraat 62.
Meer dan dat C. van Pelt van de bond van kolenhan
delaren "Onderling Belang" een waarschuwing kreeg
voor het feit dat hij adverteerde dat hij als enige in
I) Schmitz. H„ Dr., Schiedam in de tweede helft van de negen
tiende eeuw, Schiedam 1962 pag.58.
102
Scyedam jaargang 45 nr. 3
