functie. In 1748 kreeg het waaggebouw de nieuwe
voorgevel, die het nu nog heeft. Hoogstwaarschijnlijk
kreeg het toen ook het gevelornament dat nu in soort
gelijke vorm weer is aangebracht.
Het waagrecht werd jaarlijks met ingang van november
verpacht. Hiervoor betaalde de pachter een bepaalde
som geld aan het stadsbestuur van Schiedam. De
opbrengsten, die uit het waagrecht voortvloeiden, waren
voor diegene die het recht had gepacht. De pachter was
verplicht een eed af te leggen als waagmeester. In 1772
werd de uit de vijftiende eeuw stammende verordening
voor de waag vervangen. De belangrijkste bepalingen
waren dat de waagmeester alleen stadsgewichten mocht
gebruiken en dat hij van alle door hem gewogen waren
en goederen''pertinente' aantekening moest houden.
Ook werden in deze verordening per artikel de te
betalen bedragen vastgelegd. Uit deze aantekeningen
blijkt welke goederen in de waag werden gewogen,
namelijk metalen (koper, ijzer en lood), textielgrond-
stoffen en levensmiddelen, zoals kaas, boter, vlees,
maar ook jeneverbessen. Hoewel Schiedam in de
zestiende eeuw berucht was om de heksenprocessen,
heeft de waag daarin geen enkele rol gespeeld, anders
dan bijvoorbeeld in Oudewater.
De waagschaal keert terug
In 1906 verhuisde de waag naar de Korte Haven, naar
het gebouw van de toenmalige Dienst Gemeente
werken, dat vroeger de stadstimmerwerf was. Na het
overlijden van de toenmalige waagmeester in 1941,
werd er een tijdelijke en onbezoldigde waagmeester
benoemd. Hij zou de laatste zijn.
Het waaggebouw ging in 1906 dienst doen als centraal
magazijn van de gemeentebrandweer. In 1947 ruilde de
gemeente het gebouwtje met de hervormde gemeente
voor het Hess-orgel in het Sint Jacobsgasthuis aan de
Hoogstraat. Daarna vestigde het secretariaat van het
kerkelijke bureau van de hervormde kerk zich hier tot
2016.
Toen het gebouw van het Stedelijk Museum Schiedam
in 2003 werd gerestaureerd is het museum helemaal
leeggehaald, ook de tuin. Bij toeval ontdekten museum
medewerkers daar de restanten van de weegschaal. Bij
de verhuizing van het museumdepot naar Den Haag,
werd de weegschaal meegenomen, om pas tien jaar later
naar Schiedam terug te keren. In 2016 nam Stichting
Promotie Schiedam het voormalige waaggebouw in
gebruik als I-punt. De smid Luuk Verzijden kreeg
de opdracht de ontbrekende horizontale balans voor
de weegschaal te maken. Sinds de opening van het
I-punt hangt de weegschaal weer op zijn vertrouwde
plek. Zodoende kan men in Schiedam nu weer iets
in de waagschaal stellen.
(m.m.v. Nick van der Ende)
Gemeentearchief Schiedam
Scyedam jaargang 45 nr. 4
127
