3. Vraag je af welke instanties zich bezig hebben
gehouden met jouw onderwerp.
Het Gemeentearchief beheert bijna 700 archieven en
collecties. Een afzonderlijk archief is niet zomaar een
willekeurige verzameling, maar het geheel van, door
een instelling ontvangen en opgemaakte en door haar
taken of functies gestructureerde, informatie. Deze
informatie kan zijn vastgelegd op papier of perka
ment, tegenwoordig is die veelal digitaal aangemaakt.
Maar dat maakt voor de definitie van een archief
geen verschil. Een voorbeeld: een vereniging heeft
bepaalde, in de statuten omschreven, taken, verga
dert daarover, voert daarover correspondentie, houdt
ledenadministratie bij en legt financiële verantwoor
ding af. Al deze zaken worden vastgelegd, hetzij op
papier, hetzij digitaal. Dit geheel van documenten
noem je het archief van de vereniging.
Nu het onderzoek: stel dat jouw onderwerp is
"Armenzorg in de negentiende eeuw". Eliteraard heeft
het gemeentebestuur zich daarmee bezig gehouden,
maar ook instanties als de Magistraatsarmenkamer,
de diaconieën en armbesturen van de verschillende
kerken, het Sint Jacobsgasthuis, verenigingen als
het 'Gezelschap Dorcas', de 'Gezamenlijke armen-
fondsen' enzovoorts.
Ga hiervoor naar https://collecties.schiedam.nl/
4. Bestudeer daarom het archievenoverzicht op
de website van het archief en selecteer de even
tuele in aanmerking komende archieven
Aan de hand van het archievenoverzicht op de website
van het Gemeentearchief kun je een selectie maken
van de in aanmerking komende archieven. Behalve
de archiefnaam wordt ook de periode aangegeven en
de omvang van het betreffende archief.
5 Selecteer de inventaris van het in aanmerking
komende archief.
Lees de inleiding daarvan en selecteer de in aanmer
king komende inventarisnummers Heb je eenmaal
een archief geselecteerd, raadpleeg dan via de
website de inventaris. Het is van groot belang eerst
de inleiding tot de inventaris te raadplegen. Dit
om te voorkomen dat het archief op een verkeerde
manier wordt bevraagd. Uit de inleiding blijkt welke
taken de instantie had en hoe die in de loop van de
tijd zijn veranderd. Vaak waren wettelijke regelingen
daarvan de oorzaak. Als je hiervan op de hoogte
bent, zal je ook niet de verkeerde vragen stellen en
door het onderzoek teleurgesteld worden. Eén simpel
voorbeeldje: er zijn soms bezoekers die bestemmings
plannen zoeken uit de negentiende eeuw of de eerste
helft van de twintigste eeuw. Die mensen worden
teleurgesteld om de eenvoudige reden dat die in die
periode nog niet bestonden. Bestemmingsplannen
bestaan pas sinds de Wet op de Ruimtelijke Orde
ning van 1962.
6. Raadpleeg indien mogelijk de nadere toegangen
Van een aantal inventarisnummers in archieven
zijn nadere toegangen gemaakt. Zo langzamerhand
befaamd zijn de nadere toegangen op de registers
van overdracht van onroerend goed in de zeven
tiende eeuw, de zogenaamde giftboeken. Deze
toegangen zijn gemaakt door de, onlangs overleden,
vaste archiefbezoeker Ton van der Tuijn. Als er
nadere toegangen zijn, worden die vermeld in de
archiefinventaris.
7. Bezoek het Gemeentearchief en vraag de gese
lecteerde inventarisnummers aan.
Schroom niet de studiezaalmedewerkers om advies
te vragen. Wie al dit huiswerk heeft gedaan, kan aan
de slag. In een aantal gevallen zijn archiefstukken of
archiefbestanden gedigitaliseerd en kunnen ze thuis
geraadpleegd worden. Denk bijvoorbeeld aan de
burgerlijke stand vanaf 1811. Zijn de door jou gese
lecteerde stukken nog niet gedigitaliseerd, dan zal je
een bezoek moeten brengen aan de studiezaal van
het Gemeentearchief aan het Stadserf. Daar word je
geholpen door twee professionele studiezaalmede
werkers. Heb je vragen, stel ze gerust, domme vragen
bestaan hier niet. Zelfs de archiefmedewerkers leren
hier nog elke dag van. Voor de openingstijden en
andere informatie raadpleeg de website van het
archief: archief.schiedam.nl
Scyedam jaargang 46 nr. 1
17
