Schiedam Koemarkt (Halte Stoomtram).
PfJ* ffx-t'
X***. Jhtf t-*iu *++>***>L, "u<'1 2gg0
Briefkaart en prentbriefkaart
De briefkaart werd door de Nederlandse posterijen
vanaf 1871 uitgegeven als goedkoop communica
tiemiddel. Voor de duidelijkheid: op een briefkaart
stond geen afbeelding. Vanaf 1883 kwamen er geïl
lustreerde briefkaarten met wensen, gedichten en
schetsen op de markt, gevolgd door kaarten met
foto's erop (prentbriefkaarten of ansichtkaarten). In
1892 werd het monopolie op prentbriefkaarten van
de Nederlandse posterijen opgeheven. Iedereen kon
nu prentbriefkaarten uitgeven. De oudste briefkaart
(dus zonder illustratie) in mijn collectie is van 1897
en gedrukt voor kok en banketbakker, "Cuisinier
Patissier Comestibles", W. F. van der Heijden op
de Hoogstraat 142. De oudste prentbriefkaart in
mijn collectie is van 1898 en uitgegeven door de
gebroeders Kalse. Tussen 1900 en 1918 kwamen er
in Nederland veel nieuwe aanbieders van prentbrief
kaarten. In Schiedam waren J. van Diggelen (Hoog
straat 81), Henri Rebers (Hoogstraat 146) en Hrs.
Rebers (Oranjestraat 1), belangrijke uitgevers.
Ligging Oude Posthuis
Het Oude Posthuis was rond 1900 gevestigd op het
adres Koemarkt 1De Koemarktbrug lag toen meer
naar de kant van de Lange Haven en de Hoogstraat,
zoals te zien is op de prentbriefkaart van Henri
Rebers hierboven.
Vanwege het toenemende verkeer werd in 1919
besloten een nieuwe en bredere brug te bouwen en
deze te plaatsen aan de zijde van de Buitenhavenweg2'.
De bebouwing naast de bestaande Koemarktbrug,
waaronder het Oude Posthuis, moest daarvoor
worden gesloopt. Dat gebeurde in 1925.
Zoek de verschillen
Door drie prentbriefkaarten van het Oude Posthuis
te vergelijken wordt het een en ander duidelijk over
de aanpassingen die aan het gebouw zijn uitgevoerd.
De eerste kaart (zie afbeelding links boven) is in
ieder geval van vóór 1905 en uitgegeven door J. van
Diggelen. Het is een zogenaamde 'doorloper' dat
betekent dat er op de achterkant geen scheidingslijn
is tussen het gedeelte voor adressering en de mede
deling. Tot 1905 mocht de achterzijde van de kaart
alleen voor adressering worden gebruikt. Dat had
tot gevolg dat de boodschap van de afzender soms
dwars over de afbeelding heen werd geschreven.
f*-fi C*** ,i
Uitfl. Henri Rebere, Sohfedam* 7
De Koemarktbrug rond 1901. Rechts de stomp van molen De Meiboom. Over de brug staat molen De Batavier met
links daarvan, op de kop van de Hoogstraat, cafe Bellevue. Rechts van de Batavier staat, het Oude Posthuis. Foto:
Henri Rebers, collectie Hubert Beekman.
Scyedam jaargang 46 nr. I
2) Scyedam, maart 2005, p.6
29
