aartsrivaal Hermes DVS. Sport was aanvankelijk een
tijdverdrijf voor de rijkeren, maar dat veranderde snel
door de toegenomen welvaart in de tweede helft van
de negentiende eeuw.3'
Voetbal en oorlog
Op zich is het niet bijzonder dat er in 1920 een
voetbalvereniging werd opgericht. Ruud de Leede,
de algemeen voorzitter van Excelsior'20, ging bij de
voorbereidingen op dit jubileumjaar op onderzoek
uit. De Leede stuitte op maar liefst 728 sportvereni
gingen die in 1920 zijn opgericht, waarvan er 534 een
voetbalclub werden. Net zoals een geboortegolf in een
bepaald jaar vaak te herleiden valt tot een stroomsto
ring negen maanden eerder, kun je dit bijzonder grote
aantal terugvoeren tot een ingrijpende gebeurtenis iets
meer dan een jaar daarvoor: het einde van de Eerste
Wereldoorlog in november 1918. Hoewel Nederland
gedurende dit conflict neutraal bleef, kreeg ook ons
land te maken met deze oorlog. Door de mobilisatie
zaten veel jonge mannen samen in kazernes. Om de
tijd te verdrijven werd er veel aan sport gedaan, met
name voetbal. Tijdens die oorlog maakten tal van
soldaten op hun kazernes kennis met het voetbalspel.
De Nederlandsche Voetbal Bond (NVB, de voor
loper van de KNVB) zette in samenwerking met de
militaire staf competities voor soldaten op en leverde
ook het nodige materiaal. Al die voetballende soldaten
richtten, toen ze hun legergroen hadden verruild voor
hun burgerkloffie, voetbalverenigingen op. Dat het een
Roomsch Katholieke Sport Vereniging (RKSV) werd,
was ook geen toeval in 'Zwart Nazareth'. De verzui
ling begon na de eeuwwisseling aan een opmars.4'
Katholieken, protestants-christelijken, liberalen,
gereformeerden, sociaaldemocraten en communisten
hadden allen hun eigen partijen, scholen, omroepen,
kranten en sportverenigingen. Zelfs ziekenhuizen
waren gescheiden. Ook in Schiedam, waar naast het
Noletziekenhuis (van de katholieken) het Gemeente
ziekenhuis stond. Amsterdam heeft zijn Onze Lieve
Vrouwe Gasthuis (OLVG), Rotterdam het Franciscus
en Zwolle had de Weezenlanden (opgegaan in Isala).
De verzuiling zou je, met een beetje goede wil, kunnen
vergelijken met de huidige social media (Facebook of
Twitter). Iedere zuil had een eigen 'community' en er
was verder weinig wederzijds contact.
3) https://sport.infonu.nl/geschiedenis/79210-de-opkomst-van-
sport-in-nederland-rond-l900.html#definitieve-omslag-rond-
de-eeuwwisseling, geraadpleegd 31 maart 2020
4) https://www.dbnl.org/tekst/lijp001verz0l_01/lijp-
001verz01_0!_0004.php#4 Geraadpleegd 31 maart 2020
56 Scyedam jaargang 46 nr. 2
