de Nieuwe Haven, op de hoek van de Oranjestraat.
Dit door de familie in 1920 opgerichte bedrijf, dat
verpakkingsdozen produceerde voor gedistilleerde
producten, was bestemd voor Willy's toen achttien
jarige jongste broer Tup (1902-1993)."' Deze startte
de onderneming in een pand naast het ouderlijk
huis aan de Lange Haven, waarvoor hij in 1923
bij de gemeente nog een uitbreidingsvergunning
aanvroeg voor plaatsing van vijf electromotoren.'2'
Waarschijnlijk was het Willy die op een bestaande
geveltekening nog een situatieschets aanbracht van
dit fabriekspand, aan weerszijden ingeklemd tussen
het familiehuis en het in 1911 gebouwde Volks
badhuis en aan de achterzijde door woningen aan
de Westvest.13' Het snel groeiende bedrijf betrok in
1930 een voormalige mouterij aan de Oranjestraat 8.
Vlak vóór haar diploma-uitreiking op 17 december
1931 kreeg Willy haar eerste opdracht van Tup, die
de fabriek al snel wilde uitbreiden. Haar ontwerp-
plattegronden, inclusief sneeuw- en windbelastings
berekeningen voor het dak, werden in deze vorm
echter nooit gerealiseerd.'4' Wel kreeg de zijgevel
volgens haar plannen een aanpassing op de begane
grond voor het laden van de vrachtwagens. Voor de
voorzijde ontwierp zij een in moderne typografie
gevatte gevelbelettering.'5'
Groen in de stad
In 1935 waren plannen van de gemeente Schiedam
bekend om de Oranjebrug (1885) over de Nieuwe
Haven, ter hoogte van de cartonnagefabriek, te
vervangen. Het 'vrij ingewikkelde [weg]verkeer' ter
plaatse vroeg bovendien om een aanpassing van de
verkeerssituatie in de vorm van een 'cirkelvormig
verkeersplein' - het prototype van de rotonde - en een
gedeeltelijke demping van de haven ter verbreding
van de weg.'6' Willy had het plan bij de gemeente
opgevraagd en maakte hier een variant op.17' Ten
westen van het beoogde verkeersplein voegde zij een
langgerekte, tabs toelopende parkeerstrook toe, die
de rijbaan in tweeën splitste. Ook hier liet zij haar
voorkeur voor groenvoorzieningen blijken. Een deel
van de bebouwing aan de Nieuwe Haven, waaronder
de Sint-Liduinakerk, werd in Willy's variant door
een bomenrij van de straat gescheiden. Zij kleurde
diverse groenstroken in, zelfs op de nieuwe brug. Op
exact dezelfde dag waarop de Schiedamsche Courant
Het woonhuis aan de Rubenslaan 17 waar Wil
Jansen een groot deel van haar leven met haar zus
heeft gewoond en waar zij ook haar architecten
praktijk hield. Foto: Erica Smeets
11) Anoniem typoscript zj. [ca. 2010) (zie noot I), pp. 166-167.
12) Nieuwe Schiedamsche Courant 16 augustus 1923.
13) Ongesigneerd, Schiedamsche Cartonnagefabriek Lange
Haven no. 17, z.d., blauwdruk, GAS, archiefnr. 608 Jansen, inv.
nr. 8e.
14) Diverse schetsen, waarvan enkele gesigneerd 'W.C.M.
Jansen' en gedateerd 5 december 1931, GAS, archiefnr. 608
Jansen, inv. nr. 8e. Later is aan de zuidwestzijde van het bedrijfs
pand een kantoor aangebouwd waarvan ontwerpen ontbreken.
In 1976 zijn alle panden gesloopt ten behoeve van woonappar
tementen, waarbij de gevels van het fabriekspand in dezelfde
stijl zijn opgetrokken. Beeldbank Gemeentearchief Schiedam
<https://beeldbank.schiedam.nl/beeld/?mode=gallery& view=
horizontal&q=oranjestraat&rows=25&page=9> (geraadpleegd
14 mei 2019).
15) Ongesigneerd, Reclame bij avondverlichting, z.d., GAS,
archiefnr. 608 Jansen, inv.nr. 8e.
16) 'De Oranjebrug', Schiedamsche Courant 6 november 1935.
17) Dienst Gemeentewerken, Plan nieuwe Oranjebrug. Verbe
tering omliggende straten, 1935; W.C.M.J.[Jansen), Variant op
het plan nieuwe Oranjebrug, z.pl. [Schiedam) 7 maart 1936;
diverse ongesigneerde en ongedateerde [1936J plattegronden
en tekeningen in vogelvluchtperspectief, GAS, archief nr. 608
Jansen, inv.nr. 8e.
64
Scyedam jaargang 46 nr. 2
