nieuwe boerderij (Hargahoeve II) werden zoveel
mogelijk materialen hergebruikt. 'Duurzaam'
gebouwd dus, al was de achterliggende gedachte
vooral het besparen van kosten.
Het leven op de Hargahoeve 1920 -
1945
Arie Bijl (1917 2001) bracht zijn kindertijd door
op de Hargahoeve en beschreef het dagelijks leven
op de boerderij in twee publicaties (zie het lijstje
onderaan dit artikel). Zijn ouders, Laurens Bijl Lzn.
en Cornelia Korpershoek verhuisden in 1918 waar
schijnlijk van de Polderkade A 179 (Hargahoeve
I) naar Schiedamseweg 146 (Hargahoeve II), nu
Sportlaan 2.
In 1920 overleed boer Laurens Bijl op 49-jarige
leeftijd. Na het overlijden van de man was het in
die tijd gewoonte dat de vrouw met haar kinderen
de boerderij verliet. In de statuten van het Weeshuis
der Hervormden stond immers dat aan vrouwen niet
werd verpacht. Op deze regel werd nu een uitzonde
ring gemaakt. Er waren in het gezin Bijl al oudere
zoons die hulp konden bieden op het boerenbe
drijf. Cornelia Bijl-Korpershoek was een moedige
vrouw en zij kreeg hulp van haar kinderen en haar
vader die op de Hargmolen aan de Schiedam
seweg woonde (ook te zien op de Cruquius-kaart).
Voor het maken van boter en karnemelk kocht zij
in 1927 een centrifuge, voor die tijd een bijzon
dere innovatie. Op de centrifuge stond een ronde
metalen bak. Daarin werd de nog warme koemelk
geschonken. In de opening zat een bol, die rond
draaide in een gietijzeren, cilindervormige mantel.
Uit de mantel staken twee pijpjes en zodra het
karwei klaar was, werd de voorkant geopend. Uit
de grootste pijp stroomde de taptemelk en uit het
andere pijpje liep de room. De gewonnen room werd
gekoeld en aangezuurd, de volgende dag werd het
mengsel gekarnd, dat leverde eerste klas boter en
karnemelk op. Die producten werden door de huis
arts van Kethel, dokter Sauer, warm aanbevolen aan
jonge moeders. De overgebleven taptemelk (restpro-
duct van de melk) had niet zoveel afzetgebied, maar
Uitsnede uit het kaartblad Viaerding van de Cruqius-kaart uit 1772. De Hargahoeve I stond ergens tussen de Oude Harg, dichter bij de Polder7
vaart. De Hargahoeve II iets verderop, verder weg van de Poldervaart.
Scyedam jaargang 46 nr. 2
69
