omheen spelen. Later doe ik er zelf aan mee.
Op mijn netvlies staat een beeld uit de oorlog: Duitse
soldaten staan daar op wacht en houden iedereen tegen.
Het is waarschijnlijk 10 of 11 november 1944. De
Gorzenwijk, omgeven door havens en min of meer een
eiland, is hermetisch afgesloten. Tijdens de beruchte
razzia worden veel mannen opgepakt. Nu staat op deze
plek het gebouw van Breadbox Shipping Lines. Wie
weet nog dat deze vierkante doos in 1960 gebouwd is
als Gereformeerde Goede Havenkerk?
De zwembadschutting
Mijn vader gaat rechtsaf de dijk op. We passeren de
spuisluis met aan beide kanten het dubbele raderwerk
waarmee de sluisdeuren handmatig worden bediend,
afgedekt met donkere half ovale kappen. Rechts
voert een smalle trap langs de dijk naar beneden
waar het huis van de sluiswachter ligt. Enkele meters
verderop begint links de lange schutting waarmee
het zwembad, dat een dames- en een herenbad kent,
aan nieuwsgierige blikken wordt onttrokken. Jaren
later zullen we als jongens de gleuf in het houtwerk
ontdekken waardoor je een blik in het damesbad kan
werpen. In het midden van de zwembadschutting ligt
de toegangsdeur naar de kassa, waar je voor tien cent
een kaartje koopt - als je tenminste niet ouder dan
zestien jaar bent. Het kan echter ook goedkoper. Aan
het eind van de schutting, bij de Wilhelminahaven,
gaan enkele avonden per week de dubbele deuren
open voor iedereen die dat wil: kosteloos zwemmen.
"Verboden voor honden" waarschuwt het bordje
op de deur. Logisch, zou je zeggen, maar dat het
agressieve keffertje van buurvrouw Veringmeier hier
niet welkom is, is wel een geruststellende gedachte.
Met de zwembroek opgerold in een handdoek sta
ik, samen met vele anderen, ruim voor tijd voor de
deur. Je kunt proberen één van de weinige kleed
hokjes te bemachtigen. Als je dat geluk hebt, loop
je echter meestal het risico er door de badmeester
of een volwassene weer uitgejaagd te worden. Dan
ben je veroordeeld tot de kledinghaken die aan de
scheidingswand met het damesbad zijn aangebracht.
En als die allemaal in gebruik zijn moet je je kleding
op het schuin aflopende grasveld bewaren, afgedekt
met een handdoek.
Zwemles krijg ik eind jaren veertig van badmeester
Hodes, altijd keurig gekleed in een witte lange broek
en een wit shirt. Hij schreeuwt niet tegen je, zoals
de andere badmeester en is geduldig wanneer ik op
mijn rug door het bad slalom en het me maar niet
lukt in een rechte lijn te zwemmen. Maar ook een
zwemles kan kosteloos: vader Van den Bosch, die
enkele deuren verderop woont, bindt zijn zoon een
touw om zijn middel en gooit hem in de jachthaven
naast het Balkengat in het water. Zwemmen!
De grote zandvlakte
Even voorbij het zwembad buigt de dijk naar rechts
en meteen weer naar links. We rijden vlak langs het
water van de Wilhelminahaven. De strook onderaan
de dijk is erg ondiep met riet langs de kant; je kan
er fluitjes van snijden. Verderop schepen, heel veel
schepen. Rechts loopt een iets lager gelegen voetpad;
Anneke en Gert Groeneweg bij het 'pompie' op de
hoek van de Admiraal de Ruyterstraat en de West-
frankelandsedijk. Ca. I960. Foto: Collectie K.F.W.
Groeneweg
Scyedam jaargang 46 nr. 2
45
