Door de niet genoeg te prijzen zorg en toe
wijding van enkele ingezetenen is in de latere
jaren zooveel mogelijk al datgene verzameld,
wat op Schiedam's geschiedenis betrekking heeft
boeken, platen, platte gronden, gedenkwaardige
steenen, curiosa, kortom al wat zij konden
machtig wordenmeestal is dit bijeengebracht
in particuliere verzamelingen, die wij het ge
noegen hadden te bezichtigen. Op de St. Joris
Doele bestaat een half-officieele, half-particuliere
verzameling, waarin menig stuk een veilige
bergplaats heeft gekregen, dat zonder deze
allicht verloren zou zijn gegaan.
die vanwege hun artistieke waarde werden verworven.
Sint Jacobs Gasthuis
In oktober 1940 verhuisde het museum naar de
linkervleugel van het in 1786 gebouwde Sint Jacobs
Gasthuis. In het nieuwe museum was nu plek voor
een aparte 'kunstzaak. Hier werden pronkstukken
getoond, zoals het portret van Isabella Angus (1887)
van Matthijs Maris en een schilderij van Kees van
Dongen. Naar aanleiding van het openen van deze
kunstzaal schonken diverse kunstenaars en particu
lieren uit de regio kunstwerken aan het museum.
De historische collectie kreeg met de intrek in het
nieuwe gebouw ook een impuls. Een antieke hoekkast
van de familie Nolet werd aangekocht en de gemeente
werd aangeschreven om waardevolle spullen voortaan
aan het museum over te dragen. N.V. Branderij en
Gistfabriek Hollandia II schonk diverse objecten die
de gistindustrie vertegenwoordigden.
Ook de Tweede Wereldoorlog leek een impuls te geven
aan de historische collectie. De heer Gips schonk
tinnen en koperen voorwerpen, die anders door de
Duitsers werden ingenomen. Ook zien we een mooi
voorbeeld van wat we tegenwoordig 'rapid response
collecting' noemen: De heer Schwagermann verzocht
direct na het einde van de oorlog om voorwerpen van
de luchtbescherming aan het museum te schenken.
Door het verwerven van zoveel voorwerpen ontstond
het idee om de museale ruimtes in het gebouw uit te
breiden.
Eigentijdse kunst
Toen in 1952 C.H. Schwagermann werd opgevolgd
door zijn zoon Daan verschoof de aandacht naar
de moderne kunst. Dit was mede geïnitieerd door
Steef de Vries, Goos Verweij en Piet Sanders, allen
jonge, gedreven verzamelaars van eigentijdse kunst
in Schiedam. Vanaf 1954 legde het museum zich
toe op "thans levende beeldende kunstenaars", zelfs
van "jonge kunstenaars." Daarmee was het Stedelijk
Museum Schiedam een van de eerste musea in Neder
land die zich richtte op het verwerven van eigentijdse
kunst.
De oprichting van de Vrienden van het Stedelijk
Museum Schiedam in 1954 ondersteunde die nieuwe
koers met schenkingen van onder anderen Piet van
Stuivenberg en John Raedecker. Een aankoopbeleid
dat ook directeur Pierre Jansen - vanaf 1956 en de
daaropvolgende directeuren uitvoerden. De cultuur
historische collectie heeft vanaf die tijd, in meer of
mindere mate, op het tweede plan gestaan.
Nationaal Gedistilleerd Museum
Dat betekent overigens niet dat er niet meer werd
verzameld of dat de collectie niet te zien was in het
Detail van een artikel uit de Schiedamse Courant
van 28 maart 1898 met de titel 'Gemeente-archief
en gemeente-museum'.
C.H. Schwagermann in het Stedelijk Museum
Schiedam. Gemeentearchief Schiedam, Beeldbank
nummer: 26596 (foto: M. Hijmans).
Scyedam jaargang 47 nr. 2
81
