De eerste Turkse
werknemers van de
Vereenigde Glasfabrieken
113
Deze ontwikkeling kan
niet los worden gezien van
een landelijke trend. In de
jaren 1950 stimuleerde en
faciliteerde de Nederland
se overheid emigratie naar
landen als Canada, Austra
lië en Nieuw-Zeeland om
de naoorlogse schaarste
en grote bevolkingsgroei
het hoofd te bieden. Zo’n
tien jaar later ontstond
er een tekort aan ar
beidskrachten, met name
in laagbetaalde en vaak
fysiek zware banen. Eén
van de oplossingen voor
dit tekort zagen bedrij-
Turkse medewerkers. In
eerste instantie werden
Turkse mannen bena
derd die in de Belgische
mijnen werkten en mo
gelijk interesse hadden in
ander werk. Later vond de
rekrutering in Turkije zelf
plaats.
Kazim Ertekin kwam in 1965 naar Schiedam
om te gaan werken in de glasfabriek. Hij be
vond zich in de voorhoede van honderden Turk
se mannen, vrouwen en kinderen die van Schie
dam hun nieuwe thuis maakten. Hun verhaal
is onderdeel van een belangrijke episode in de
Schiedamse en Nederlandse geschiedenis.
n 1963 rekruteerde
de Schiedamse afde
ling van de Vereenig
de Glasfabrieken
voor het eerst gericht
ven in het rekruteren van tijdelijke
arbeidskrachten in het buitenland,
met name landen rond de Middel
landse Zee; landen als Griekenland,
het toenmalige Joegoslavië, Spanje,
Marokko en Turkije.
Na verloop van tijd maakte de
Nederlandse overheid afspraken
met verschillende herkomstlanden
om de arbeidsmigratie te facili-
teren. Het wervingsverdrag met
Turkije dateert van 1964, een jaar
na de komst van de eerste Turken
naar Schiedam. Een deel van deze
tijdelijke arbeidskrachten besloot in
Nederland te blijven. Van de huidige
bevolkingsgroepen wiens geschie
denis verbonden is met deze ar
beidsmigratie, vertegenwoordigen
mensen met Turkse wortels zowel
landelijk als in Schiedam de groot
ste groep. Op de totale Nederlandse
bevolking waren de aantallen
bescheiden. Desalniettemin was
er sprake van een sterke groei. Bij
voorbeeld, in 1960 woonden in heel
Nederland 22 Turken, vijfjaar later
waren dat er 9.000. Tegenwoordig
geldt voor ruim 10 procent van de
Schiedammers dat zijzelf of hun
ouders in Turkije geboren zijn.
a
Ld
z
5
Arbeidsmigratie
in Schiedam
Destijds werd voor deze groep
arbeidsmigranten de term gastar
beider gebruikt, omdat verwacht
werd dat zij tijdelijk naar Neder
land kwamen om te werken. Bij
de herziening van de Canon van
Nederland in 2020 is De Gastarbei
der als nieuw venster toegevoegd.
Daarmee wordt bevestigd dat een
I
Afbeelding 2 Meneer Ertekin in
1965. Fotograaf onbekend. PrivécoL-
lectie Kazim Ertekin.
Afbeelding 1 Meneer Ertekin aan
het werk in de glasfabriek. Fotograaf
onbekend. Privécollectie Kazim
Ertekin.
CM
CM
s
