c
40 JAAR FILMHUIS
18
Het vervolg is een klaagzang over het
gebrek aan enthousiaste leden die nodig
zijn om een vereniging levend te houden
en slechts op een paar vaste enthousiaste
lingen draait. Hoe hard het bestuur er ook
aan trekt, de SVS blijkt en blijft een dood
paard. Het stuk eindigt met de onderte
kening van “een droevig, somber en in de
leden zeer teleurgesteld bestuurslid.”
Dood paard
De vele bulletins die zijn uitgegeven in
de beginjaren van de vereniging en de
filmclub zijn een prachtige bron van in
formatie en vermaak. In het bulletin van
januari 1982 staat bijvoorbeeld de volgende
‘overpeinzing van een bestuurslid’: “Het is
half één ’s nachts. Slaap heb ik niet. Ik ben
met mijn gedachten bij het S.V.S. Ja, het
S.V.S!!!??? Het begon allemaal op dat gezel
lige examenfeestje. Met zijn allen bij elkaar.
Gezellig. Je krijgt het gekke idee om een
studentenvereniging op te richten in een
niet-studentenstad. Met nog zes andere
knettergekke mensen begin je dan met het
één en ander te omlijnen....”
Scorsese
In de beginjaren kon de student of de
filmliefhebbende Schiedammer films zien
in een klein zaaltje in De Teerstoof dat
gedeeld werd met jongerensociëteit QT.
De eerste voorstelling, Martin Scorseses
The Last Waltz was op vrijdag 4 septem
ber 1982. Er stonden zelfgemaakte houten
bankjes, een geleend projectiescherm en
een geleende 16mm projector. De eerste
jaren konden de leden kiezen uit een lijst
van films die de maanden daarop zou
den worden vertoond. Vanaf het seizoen
1982/1983 bestond de keuze zelfs uit een
populair en een alternatief circuit. Overi
gens heeft het filmhuis heel lang met sei
zoenen gewerkt en sloot het in de zomer
de deuren. Sinds Wenneker Cinema draait
het filmhuis door in de zomer.
De eerste bioscoop
Vanaf de opkomst van de
filmdistributie werden steeds
vaker bioscopen geopend en
kende Nederland een ‘bio-
scoop-boom’. Vooral entertain
ment- en horeca-ondernemers
startten met exploitatie van
een bioscoop. Maar ook andere
ondernemers grepen deze
nieuwe manier van amusement
met beide handen aan om geld
te verdienen. Een Poolse kleer
maker die tevens een migran
tenhotel in Rotterdam runde,
opende in 1911 zijn eerste
bioscoop in Rotterdam en jaren
later zijn negende in Schiedam.
Over deze Abraham Tuschinski
later meer. In Rotterdam schoot
binnen een paar jaar een tiental
bioscopen als paddenstoelen
uit de grond. In Schiedam bleef
het in de jaren 10 van de vorige
eeuw bij twee. In april 1912
besloten de heren De Ruiter
en Jansen om aan de Nieuwe
Haven 283 een bioscoop te
beginnen. Ze verbouwden so
ciëteit De Vriendschap tot een
bioscoopzaal met 252 plaatsen,
verdeeld over drie rangen. In
juni 1912 opende de Schiedam-
sche Bioscoop voor het eerst
de deuren. In juli 1915 veran-
S
Bioscoop-
geschiedenis van
Schiedam
Om de geschiedenis van Film
huis Schiedam Wenneker
Cinema in context te plaatsen,
is korte uitleg van de bioscoop-
geschiedenis van Schiedam
handig.1 Het Filmhuis is de
zesde van zeven bioscopen die
Schiedam heeft gekend. In de
beginjaren van de film (na 1900)
kon de Schiedammer filmkijken
in diverse zalen, zoals die van
het Leger des Heils of Musis Sa
crum. Ook waren er de reizen
de bioscopen, bijvoorbeeld op
de kermis. Op het Overschie-
seplein, bij het Proveniershuis,
stond met enige regelmaat zo’n
reizende bioscoop.
1 https://www.schiedamsebioscopen.nl/waar-in-schie-
dam-waren-en-zijn-bioscopen-gevestigd
Over de auteur
Saskia Smit is bijna 20
jaar vrijwilliger bij het
Filmhuis in Schiedam
en sinds 2015 secre
taris van het bestuur
van Stichting Filmhuis
Schiedam.
V)
“Na mijn communi-
catieopleiding heb ik
als pr-medewerker
gewerkt bij ITHO.
Daarna ben ik opnieuw
gaan studeren. Ik
wilde meer leren over
mijn passie: film- en
televisiegeschiede
nis. In 2007 heb ik
mijn master behaald
aan de Universiteit
van Utrecht met een
scriptie overTus-
chinski’s Passage
Theater in de jaren
1930 in Schiedam. Voor
de coronapandemie
werd ik gevraagd door
het Fonds Historische
Publicaties Schiedam
of ik op basis van deze
thesis een boek zou
willen schrijven. Op
deze manier blijft dit
stukje geschiedenis
van Schiedam be
waard. Dit leek mij een
goed idee. Ik heb het
onderwerp uitgebreid
door onderzoek te
doen naar de geschie
denis van alle Schie-
damse bioscopen."
